تاریخ نظریه: 1396/03/07
شماره نظریه: 7/96/545
شماره پرونده: 69-681/1-121
استعلام:
1- آیا محکومیت بیت المال در زمان حاکمیت دولت اسلامی به پرداخت دیه اشخاصی که در زمان حاکمیت رژیم گذشته پهلوی فوت شده اند پس از گذشت سال های طولانی از زمان وقوع حادثه مورد ادعای شاکی یا خواهان با احراز قتل در محاکم قضایی مغایر موازین شرعی و قانونی است یا خیر؟
2- آیا محکومیت بیت المال در زمان حاکمیت دولت اسلامی به پرداخت دیه اشخاصی که در زمان حاکمیت رژیم گذشته پهلوی فوت شده اند به صرف ارائه استشهادیه بدون ارائه مستدات لازم از مراجع مربوط منجمله گواهی پزشکی قانونی در مورد معاینه جسد گزارش مرجع انتظامی در خصوص نحوه وقوع حادثه و به طور کلی بدون تعیین علت تامه فوت و عدم احراز قتل درمرجع ذی صلاح قضایی مغایر موازین شرعی و قانونی است یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا مقررات مربوط به پرداخت دیه از بیت المال به شرح مقرر در قانون مجازات اسلامی 1392 برگرفته از شرع انور و به منظور جلوگیری از هدررفتن خون انسان وضع شده و شامل جرایم قبل از لازم الاجرا شدن قانون مجازات اسلامی 1392 نیز می‌شود.
ثانیا در فرض سوال نیز باید اصل قتل به موجب رسیدگی قضایی ثابت شده باشد تا در صورت وجود سایر شرایط مقرر در ماده 487 قانون مجازات اسلامی 1392، مشمول مقررات ماده اخیرالذکر باشد؛ والا صدور حکم به پرداخت دیه توسط دادگاه، فاقد وجاهت قانونی است.
ضمنا اظهارنظر در خصوص آراء صادره از مراجع قضایی و اینکه مطابق قانون است یا نه، خارج از وظیفه این اداره کل می‌باشد.