صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/07/13
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رشت
موضوع
وضعیت آراء صادره در اعاده دادرسی از حیث قابلیت تجدیدنظر و اعتراض
پرسش
1- چنانچه نسبت به رای قطعی محکمه بدوی درخواست اعاده دادرسی شود رایی که در مقام رسیدگی به درخواست مذکور صادر می‌شود آیا قابلیت تجدیدنظرخواهی را دارد؟
2- در صورتی که حکم مورد درخواست اعاده دادرسی مستند به اقرار در دادگاه یا مستند به رای یک یا چند نفر کارشناس که طرفین کتباً رای آنان را قاطع دعوا قرار داده اند باشد و به جهت مذکور قطعی اعلام شده باشد آیا رایی که در مقام اعاده دادرسی نسبت به آن صادر می‌شود قابلیت تجدیدنظرخواهی را دارد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
با توجه به این که حکم مقرر در تبصره ی ماده ی 331 قانون آئین دادرسی مدنی استثناء بر احکام مقرر در متن ماده ی مرقوم می‌باشد، باید به قدر متیقن آن اکتفا کرد؛ بنابراین رأیی که در مقام اعاده دادرسی صادر می‌شود از حیث قابلیت تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی تابع رأی مورد درخواست اعاده دادرسی می‌باشد به طوری که اگر رأی بدوی با لحاظ نصاب خواسته قطعی بود، رأیی که در مقام اعاده دادرسی صادر شود به تبع رأی بدوی قطعی خواهد بود و اگر قابل اعتراض باشد، رأی اعاده دادرسی نیز قابل اعتراض و تجدید نظر می‌باشد و در فرضی که رأی به لحاظ عدم تجدیدنظرخواهی یا عدم رفع نقص در موعد مقرر قانونی قطعیت یافته باشد، رأیی که در مقام اعاده دادرسی صادرشده حسب مورد قابل تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی می‌باشد.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه قسمت اخیر ماده 438 قانون آئین دادرسی مدنی مقرر می دارد ((.... حکم مورد اعاده دادرسی را نقض و حکم مقتضی صادر می‌نماید.... این حکم از حیث تجدیدنظر و فرجامخواهی تابع مقررات مربوط خواهد بود)) بنابراین رایی که در مقام اعاده دادرسی صادر می‌شود از حیث قابلیت تجدیدنظرخواهی یا فرجامخواهی تابع رای مورد درخواست اعاده دادرسی می‌باشد لذا اگر رای بدوی با لحاظ نصاب خواسته قطعی بوده، رایی که در مقام اعاده دادرسی صادر می‌شود به تبع رای مورد درخواست اعاده دادرسی قطعی و قابلیت تجدیدنظرخواهی را ندارد لیکن چنانچه رای مورد درخواست اعاده دادرسی به دلیل عدم تجدیدنظرخواهی یا عدم رفع نقص در موعد مقرر قانونی قطعیت یافته باشد به دلیل اینکه رای قطعیت یافته اساسا قابلیت تجدیدنظرخواهی را داشته فلذا رایی که در مقام اعاده داردسی نیز صادرگردیده حسب مورد قابلیت تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی را خواهد داشت.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه رایی که در مقام اعاده دادرسی صادر می‌شود مطابق قسمت اخیر ماده 438 قانون آئین دادرسی مدنی تابع رای مورد درخواست اعاده دادرسی می‌باشد بنابراین اگر رای مورد درخواست اعاده داردسی به لحاظ نصاب خواسته یا مستند بودن رای به اقرار خوانده یا رای یک یا چند نفر کارشناس (تبصره ماده 331 قانون آیین دادرسی مدنی) قطعی بوده باشد، رایی که در مقام اعاده دادرسی نسبت به آن صادر شود نیز قطعی خواهد بود ولی
اگر رای بدوی به لحاظ عدم تجدیدنظرخواهی در موعد مقرر قطعیت یافته باشد رایی که در مقام اعاده دادرسی صادر می‌شود حسب مورد قابلیت تجدیدنظرخواهی و فرجامخواهی را خواهد داشت، در مرحله اعاده داردسی نمی توان در مورد قطعیت رای قایل به تفصیل شد که اگر رای مستند به اقرار خوانده قطعیت یافته باشد در صورت رد
دعوی اعاده دادرسی، رای قطعی و در صورت نقض رای بدوی در مقام اعاده دادرسی، رای صادره حسب مورد قابلیت تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی باشد این تفصیل فاقد مبنای قانونی است.