صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/04/20
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر رامیان
موضوع
تقصیر پزشک در مقایسه با ماده 145 قانون مجازات اسلامی
پرسش
در جمع بین دو ماده 145 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که اصل را بر عدم تقصیر نهاده است و ماده 495 همان قانون که اصل را به ضمان دانسته است چگونه باید عمل نمود؟ آیا اصل بر ضمان در مقابل اصل بر برائت است و اینکه قاعده را در بر می‌گیرد؟
نظر هیئت عالی
احرازتقصیر مرتکب در ماده 145 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ناظر بر جرایم تعزیری غیر عمدی است و همانگونه که در قسمت اخیر این ماده آمده است در خصوص قصاص و دیات مطابق مقررات مربوطه رفتار می‌شود، بنابراین مقررات ماده 495 قانون موصوف در خصوص مسئولیت پزشک در جنایت منصرف از مقررات قسمت اول ماده 145 قانون فوق الذکر است.
نظر اکثریت
در ماده 145 ق.م.ا.اصل کلی برائت در جرائم غیر عمد پایه گذاری شده است و برای اثبات این جرائم می‌بایست تقصیر مرتکب احراز شود. در ماده 495 همین قانون، مقنن در مقام بیان مقرره خاص دیگری صرفاً در خصوص پزشکان است و اصل بر مسئولیت آنان دانسته شده مگر اینکه برائت قبل از معالجه اخذ شده باشد یا اینکه عمل او مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد. در واقع ماده 495 استثنائی بر ماده 145 ق.م.ا تلقی می‌شود و صرفاً در این خصوص (مسئولیت پزشکان) اصل ضمان بر اصل برائت در جرائم غیر عمدی برتری می یابد.
نظر اقلیت
با توجه به مقررات مواد 145 و 495 قانون مجازات اسلامی تحقق جرائم موجب تلف یا صدمه بدنی (غیر عمدی) در هر حال مستلزم احراز تقصیر مرتکب بوده لیکن بار اثباتی این امر در ماده 495 را برعهده پزشک قرار داده است تا در صورت عدم اخذ برائت می‌بایست عدم تقصیر خود را به اثبات برساند تا ضمان از او برداشته شود.