تاریخ نظریه: 1396/11/09
شماره نظریه: 7/96/2746
شماره پرونده: 69-721/1-482
استعلام:
خواهان به طرفیت خوانده دعوی الزام به تنظیم سند رسمی مال غیر منقول طرح می کند در جلسه سوم دادرسی طرفین سازش می نمایند و دادگاه ختم رسیدگی به سازش اعلام و اقدام به صدور گزارش اصلاحی می‌نماید یکسال بعد خوانده فوق دعوی بطلان گزارش اصلاحی فوق را طرح و حکم قطعی در خصوص بطلان گزارش اصلاحی صادر می‌گردد در فرض فوق
1- آیا خواهان باید مجدداً دعوی الزام به تنظیم سند رسمی مال غیر منقول فوق را طرح نماید؟
2- یا اینکه طرح دعوی مجدد از سوی خواهان در خصوص دعوی الزام به تنظیم سند رسمی مال غیر منقول فوق ضرورت ندارد محکمه بدوی مجاز می‌باشد رسیدگی به دعوی صدرالذکر را ادامه داده و رای مقتضی صادر کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با تقدیم دادخواست کامل، دادگاه مکلف به رسیدگی می‌شود(قاعده اشتغال)و این تکلیف تا زمان صدور رأی نهایی(اعم از حکم یا قرار)ادامه می‌یابد(قاعده فراغ). در فرض سوال که در اثنای رسیدگی طرفین صلح و سازش نموده‌اند و دادگاه به علت قطع دعوا در اثر صلح آن(ماده 761 قانون مدنی)و در اجرای ماده 184 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی 1379، مبادرت صدور به گزارش اصلاحی نموده است و متعاقباً حکم قطعی به بطلان گزارش اصلاحی صادر شده است، چون دادگاه قبلاً رأیی اعم از حکم یا قرار صادر نکرده است و با بطلان صلح، کشف شده که دعوای مطروحه قطع نشده است، دادگاه با عنایت به ملاک ماده 491 قانون یاد شده، بدون نیاز به تقدیم دادخواست جدید، به رسیدگی قبلی خود ادامه می‌دهد و تمام اقدامات و رسیدگی‌های قبلی انجام شده به اعتبار و قوت خود باقی است.