تاریخ نظریه: 1396/05/23
شماره نظریه: 7/96/1155
شماره پرونده: 821-1/186-96
استعلام:
-با توجه به رأی وحدت رویه 740 و ماده 563 ق.م.ا آیا از بین بردن کلیه ارش دارد یادیه مقدره؟
2- پزشکی قانونی در مواردی برای جراحی‌های درمانی که موجب از بین رفتن استحکام پوست یا جداره شکم و.. شده ارش تعیین می‌کند بفرمایید آیا مواردی که به طور متعارف اقدامی برای درمان بدون قصور و تقصیر انجام می‌شود ارش جداگانه دارد یا خیر در صورتی که ارش دارد مسئول پرداخت آن کیست.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- طبق رأی وحدت رویه شماره 740 مورخ 18/1/94 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، حکم ماده 563 قانون مجازات اسلامی 1392، در مقام سنجش دیه اعضای فرد و زوج وضع شده است. مستنبط از رأی وحدت رویه فوق الذکر و مواد 559 و 563 قانون یادشده، این است که صرف «عضو بودن» دلالت بر تعیین دیه مقدر ندارد و شرط پرداخت دیه مقدر مطابق ماده 559 یاد شده، تعیین دیه در شرع و قانون است؛ وگرنه ارش قابل مطالبه است.
2- دیه یا ارش آنچه که مستقیماً بر اثر وارد شدن صدمه، اعم از ضرب یا جرح در مجنی‌علیه به وجود می آید، قابل مطالبه است. بنابراین، چنانچه به منظور عمل جراحی، جراحاتی به مجنی‌علیه وارد شود، از شمول محکومیت مقصر به پرداخت دیه مقدر یا غیرمقدر (ارش) خارج است؛ مگر این که در اثر عمل جراحی لزوماً آسیب‌هایی به مصدوم برسد که باعث نقص زیبایی شود و یا اشکالات دیگری را ایجاد نماید و به هرحال، با عنایت به ماده 492 قانون مجازات اسلامی 1392، معیار در ضمان دیه، استناد نتیجه حاصله به رفتار مرتکب است که تشخیص و احراز آن به عهده مراجع قضایی است.