تاریخ نظریه: 1397/06/17
شماره نظریه: 7/97/1807
شماره پرونده: 96-168/1-2175
استعلام:
احتراماً با عنایت به حکم مقرره در ماده 316 قانون آئین دادرسی کیفری واینکه در ماده مذکور محل دستگیری متهم ملاک صلاحیت قرار گرفته است در مواردی که تبعه ایرانی در خارج از کشور مرتکب جرم علیه تبعه ایرانی دیگر می‌شود و به ایران مراجعت می‌نماید در صورت طرح شکایت از سوی تبعه ایرانی و عدم دستگیری متهم کدام دادسرا صلاحیت دارد؟ دادسرای محل اقامت متهم یا شاکی رسیدگی خارج از نوبت موجب امتنان است.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً: صراحت مفاد مواد 7 و 8 قانون مجازات اسلامی 1392، حکایت از آن دارد که رسیدگی به جرم اتباع ایرانی و غیرایرانی که در خارج از کشور تحقق یافته، منوط به احراز یکی از دو شرط است «... در ایران یافت و یا به ایران اعاده گردد...» ظاهراً مراد مقنن از عبارات اخیر، حضور متهم در قلمرو جمهوری اسلامی ایران است و بدون حضور وی در ایران، بزه ارتکابی قابل تعقیب نخواهد بود و چنانچه تعقیب کیفری متهم،آغاز شده باشد، در هر مرحله از مراحل رسیدگی؛ اعم از دادسرا یا دادگاه موقوف می‌گردد.
ثانیاً: با توجه به ذیل بند پ ماده 116 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 در فرض سوال که متهم هنوز دستگیر نشده است، دادسرایی تعقیب را آغاز می‌کند که متهم در حوزه قضایی آن مقیم باشد.