تاریخ نظریه: 1395/07/05
شماره نظریه: 7/95/1596
شماره پرونده: 967-1/7-95
استعلام:
در مواردی که ثمینه اعیانی در اسناد رسمی ملکی ثبت شده و به فردی انتقال یافته است در فرض عدم وجود اعیانی از قبیل ساختمان و غیره آیا به هنگام تقسیم صاحب اعیانی چون همسر حقی از عرصه خواهد برد یا خیر؟ نحوه تقویم حق اعیانی چگونه خواهد بود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مطابق مادّه946 (اصلاحی 6/11/87) قانون مدنی« زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد. در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می‌باشد» و مطابق ماده 948 (مصوب 1387/11/6) «هرگاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند، زن می‌تواند حق خود را از عین اموال استیفا، کند.» بنابراین، زوجه از یک هشتم یا یک چهارم قیمت عرصه و اعیان ارث می‌برد و تا زمانی که مالک عین عرصه و اعیان نشده است فقط مالک قیمت آن است، بدیهی است هر زمان سایر ورثه بخواهند قیمت یک هشتم یا یک چهارم عرصه و اعیان را به زوجه بدهند، باید قیمت روز آن را به زوجه پرداخت نمایند.