تاریخ نظریه: 1402/09/05
شماره نظریه: 7/1402/569
شماره پرونده: 1402-3/1-569ح
استعلام:
زوجه در رای گواهی عدم امکان سازش به استرداد اثاث البیت زوج نیز ملزم شده است؛ اما زوج که به دلیل ارتکاب بزه به حبس طولانی‌مدت محکوم شده است، شخصاً امکان تحویل اثاث البیت را ندارد و نماینده‌ای نیز برای تحویل معرفی نکرده و از تحویل گرفتن آن خودداری می‌کند. با توجه به این‌که نگهداری وسایل مذکور برای زوجه سابق بار مالی دارد و وی بابت حمل و نگهداری متحمل هزینه‌هایی شده است، خواهشمند است به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
1- آیا فروش اثاث البیت به دستور رئیس حزوه قضایی به جانشینی از دادستان در صورت امتناع زوج از تحویل اثاث البیت، دارای جواز قانونی است؟
2- در صورت مثبت بودن پاسخ، فروش از طریق مزایده است یا به نحوی دیگر؟ چنانچه در مزایده اموال به فروش نرسد، تکلیف اجرای احکام چیست؟
3- با توجه به امتناع زوج از تحویل اثاث البیت، آیا همسر سابق وی استحقاق دریافت هزینه‌های نگهداری آن را از تاریخ امتناع زوج دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 و2- در فرض سوال که ضمن صدورگواهی عدم امکان سازش، زوجه به استرداد اثاث البیت به زوج محکوم شده است و زوج که در حبس به سر می‌برد از تحویل گرفتن اقلام امتناع کرده و نماینده‌ای نیز معرفی نکرده است، وفق مواد 264 به بعد قانون مدنی و ماده 273 همین قانون، تعهد و تکلیف زوجه با تحویل اقلام به اجرای احکام ساقط می‌شود و با اخذ ملاک از ماده 45 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356، موضوع نگهداری و فروش اثاث البیت مشمول حکم مقرر در این ماده است.
3- در فرض سوال، به صرف امتناع زوج از تحویل اثاث البیت، زوجه مستحق دریافت هزینه‌های نگهداری نیست؛ مگر آنکه با اخذ ملاک از بند 3 ماده 45 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 و به تصمیم دادورز، اموال جهت نگهداری یا حفاظت تحویل زوجه شود؛ از این تاریخ وی مستحق هزینه‌های نگهداری اموال مطابق عمومات قانونی است.