صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/03/09
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر جهرم
موضوع
نفقه فرزند متولد از زنا
پرسش
نفقه و حضانت فرزندی که از زنا متولد شده با چه کسی است؟
نظر هیئت عالی
طبق ماده 1199 قانون مدنی نفقه اولاد به عهده پدر است و واضح است که حکم این ماده ناظر به اولاد مشروع است زیرا به موجب ماده 1167 قانون مزبور طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمیشود لکن از آنجا که الزام به انفاق از قواعد مربوط به نظم عمومی است و برحسب مستفاد از رأی وحدت رویه شماره 617 - 1376/4/3 هیأت عمومی دیوانعالی کشور که بر اساس فتوای حضرت امام خمینی (ره) صادر شده زانی پدر عرفی طفل تلقی میشود و کلیه تکالیف پدر از جمله انفاق و حضانت اولاد علیالقاعده برعهده اوست. اتفاقنظر صحیح و مورد تأیید است.
نشست قضایی (1) مدنی: مطابق رأی وحدت رویه شماره 617 - 1376/4/3 هیأت عمومی دیوانعالی کشور زانی، پدر عرفی طفل تلقی، در نتیجه کلیه تکالیف مربوط به پدر برعهده ولی است. لذا پرداخت نفقه طفل نیز برعهده پدر عرفی بوده و در صورت ترک انفاق قابل تعقیب کیفری خواهد بود.
نظر اتفاقی
اگرچه فرزند طبیعی را نمیتوان به صراحت مشمول ماده 1196 و 1199 قانون مدنی دانست اما اولاً بعضی از فقها و حقوقدانان از باب تسبیب ورود ضرر، پدر و مادر طبیعی را ملزم به انفاق دانستهاند، ثانیاً مستفاد از رأی وحدت رویه شماره 617 -3/4/76 که کلیه تکالیف مربوط به پدر مشروع را برعهده پدر طبیعی دانسته و ثالثاً انصاف ایجاب میکند که طفل نامشروع نیز از نفقه و سرپرستی بینصیب نباشد، بنابراین نفقه و حضانت در درجه اول با پدر طبیعی است و در صورتیکه پدر طبیعی معلوم نباشد یا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد برعهده مادر طبیعی است. همانگونه که پدر طبیعی از باب قاعده تسبیب، ملزم به نفقه ولد نامشروع خویش است مکلف به حضانت او نیز میباشد.