تاریخ نظریه: 1396/09/26
شماره پرونده: 1277-1/127-96
استعلام:
با توجه به اینکه در ماده 303 از قانون آیین دادرسی مدنی یکی از ملاکهای حضوری بودن حکم دادگاه حضور خوانده در جلسات دادگاه و یا تقدیم لایحه عنوان شده است.
سوال: اولًا: منظور ازجلسات دادگاه جلسات اجرای قرار کارشناسی، معاینه محلی و امثال آن را نیز بر می‌گیرد؟
ثانیاً: آیا دفاع کتبی شامل لوایحی نیز خواهد بود که خوانده در مقام اعتراض به نظریه کارشناس و یا درخواست کپی از اوراق پرونده و غیره را به عمل می‌آورد یا آنکه منظور صرفاً لایحه دفاعیه با ورود در ماهیت دعوی می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً: نظر به اطلاق واژه جلسات در ماده 303 قانون آیین دادرسی در امور مدنی، حضور خوانده در هر کدام از جلسات دادگاه، اعم از این که برای اجرای قرار کارشناسی، قرار معاینه محل و یا برای رسیدگی به هر امر دیگری باشد، موجب می‌شود رأی دادگاه حضوری به شمار آید.
ثانیاً: اعتراض به نظر کارشناسی یکی از مصادیق دفاع است؛ بنابراین، در صورت اعتراض خوانده به نظریه کارشناسی و صرف‌نظر از تصمیم دادگاه نسبت به اعتراض، رأی صادر شده حضوری خواهد بود. لکن مجرد درخواست‌هایی مانند اخذ تصویر از اوراق پرونده و امثال آن که حاوی هیچ‌گونه پاسخی به دعوا نیست، دفاع تلقی نمی‌شود. با این حال، اگر درخواست تصویر از اوراق پرونده با اجابت دادگاه مواجه شده و خوانده با اخذ تصویر اوراق، از جلسه دادگاه برای رسیدگی به پرونده مطلع شود، از باب ابلاغ واقعی، رأی دادگاه حضوری خواهد بود.