تاریخ نظریه: 1396/01/20
شماره نظریه: 55/96/7
شماره پرونده: 1387-1/7-95
استعلام:
در خصوص ماده 451 ق.م.1 سال 92 که به موجب آن در صورتی که قاتل از ورثه مقتول باشد چنانچه قتل عمدی باشد از اموال و دیه مقتول و در صورتی که خطای محض یا شبه عمد باشد از دیه وی ارث نمی برد و با توجه به قسمت آخر آنکه مشعر بر این است که در موارد فقدان وارث دیگر مقام رهبری وارث است لذا در صورتی که در حادثه ایراد صدمه بدنی غیر عمدی ناشی از تصادف منجر به فوت همسر و فرزند مقصر حادثه که ابتدا همسر مقصر حادثه و سپس بعد از 24 ساعت فرزند مقصر حادثه فوت نموده باشد و همسر دارای وراث پدر و مادر و در طرف مقابل مقصر حادثه که از ارث محروم است و در آن طبقه وراثی نداشته باشد و در طبقه دوم پدرو مادر مقصر حادثه (پدر بزرگ و مادربزرگ بچه فوت شده) در قید حیات باشند آیا پدر بزرگ و مادربزرگ (ولی قهری) بچه فوت شده از وی ارث خواهند برد یا خیر؟ در صورتی که وراث می‌باشند میزان سهم الارث آنها را به تفضیل اعلام نمائید
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرض سوال که در حادثه رانندگی همسر و تنها فرزند مقصر حادثه فوت نموده است و فوت فرزند پس از فوت همسر بوده است، با عنایت به ماده 451 قانون مجازات اسلامی 1392 مقصر حادثه از دیه همسر و فرزند متوفی ارث نمی‌برد امّا چون دیه همسر به فرزند می‌رسد، مقصر حادثه به اقتضای اصل از آن ارث می‌برد امّا چون قانونا ممنوع از ارث بردن از دیه فرزند می‌باشد، دیه فرزند به وراث دیگر می‌رسد و در این حالت که فرزند در طبقه اول وارث دیگری ندارد، دیه به وراث طبقه دوم می‌رسد و چون در طبقه دوم ابوین ابی و امی وی قرار دارند، دیه به نسبت سهم الارث برابر ذیل ماده 923 قانون مدنی بین آنها تقسیم می‌شود. بدیهی است سایر اموال فرزند متوفی به مقصر حادثه می‌رسد.