صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/07/02
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر قزوین
موضوع
شهادت شهود بصورت صوتی تصویری
پرسش
در پرونده حقوقی مطروحه در شورای حل اختلاف مثل دعوی مطالبه وجه چنانچه دلیل اثباتی خواهان گواهی شهود بوده و حضور شهود خواهان متعذر باشد، آیا قاضی شورا می‌تواند به استناد گواهی صوتی - تصویری زنده و یا ضبط شده در صورت احراز شرایط و صحت انتساب حکم بر محکومیت خوانده صادر نماید یا خیر؟ مستدلاً و مستنداً بیان فرمایید.
نظر هیئت عالی
استماع شهادت در صورت وجود تعذر در مقام احراز وقوع بزه به صورت غیر حضوری با منع قانونی مواجه نیست.
نظر اکثریت
اکثریت قضات محترم براین نظرند که گواهی صوتی - تصویری زنده و یا ضبط شده در صورت احراز همه شرایط از جمله شرایط شاهد شرعی، شرایط شهادت، شرایط اختصاصی شهادت از راه دور یعنی احراز تعذر شهود در مرجع قضایی و همچنین احراز صحت انتساب شهادت به گواهان حجیت داشته و می‌تواند در رسیدگی به دعاوی مطالبه وجه مثبت ادعای خواهان باشد.
استناد قانونی اکثریت قضات ماده 186 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 و مقررات قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392 از جمله تبصره 2 ذیل ماده 204، ماده 232 و مواد 649 الی 663 این قانون است. استدلال گروه اکثریت در پذیرش شهادت الکترونیکی بر این اساس است که هر چند مقررات مزبور ناظر به رسیدگی به جرائم و دعاوی کیفری در دادسرا و دادگاه کیفری است ولیکن با توجه به اینکه علی الاصول اهمیت جرائم و مسائل کیفری که بعضاَ با جان و تن و آزادی اشخاص در ارتباط است به مراتب از موضوعات و مسائل مدنی مثل مطالبه وجه بالاتر است لذا وقتی قانونگذار در امور کیفری استناد پذیری به شهادت الکترونیکی را پذیرفته پس به طریق اولی در امور مدنی که اهمیت پایین تری دارد می توان به شهادت از راه دور استناد نمود البته شرط چنین استنادی آن است که دلیل اثبات دعوا منحصر به شهادت نباشد.
نظر اقلیت
اقلیت قضات محترم معتقدند که در مسائل و موضوعات مدنی نظیر دعوی مطالبه وجه نمی توان به استناد شهادت از راه دور مثل گواهی صوتی -تصویری زنده و یا ضبط شده رسیدگی و حکم نمود. اقلیت قضات محترم به موادی نظیر ماده 1،231،244،245 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی استناد می کنند و بر این اساس اعلام می دارند که نمی توان گواهی غیر حضوری را دستاویزی برای رسیدگی و صدور حکم قرارداد و از طرفی شهادت الکترونیکی صرفاَ در قوانین کیفری پیش بینی شده و دلیل آن هم به لحاظ پیچیدگی هایی است که بعضاَ در رسیدگی به جرائم وجود دارد و یا مصالحی است که برای شهود در نظر گرفته شده تا گواهان با این اوصاف و بدون هرگونه دغدغه مشهودات خود را اعلام نمایند. گروه اقلیت در توجیه نظر خویش اعلام نموده اند که برفرض پذیرش شهادت الکترونیکی در حال حاضر به لحاظ عدم وجود زیرساخت های فنی و مشکلات عملی، محذورات جدی در این خصوص وجود دارد.