تاریخ نظریه: 1398/11/02
شماره نظریه: 7/98/469
شماره پرونده: ح964-88-89
استعلام:
نظر به اینکه مطابق ماده 10 قانون چک صدور چک از حساب بسته جرم انگاری شده است از طرفی صدور چک از حساب بسته منوط به علم و اطلاع صاحب حساب از موضوع بسته بودن حساب است چون بانک‌ها به لحاظ بدهی شخص اقدام به مسدود کردن بخشی از حساب بانکی به طور موقت می کنند بدون آنکه حساب بانکی بسته شود
سوال: آیا بین مسدود کردن موقتی حساب و بسته بودن حساب بانکی فرق است یا خیر؟
آیا بانک مکلف است پس از بستن حساب مراتب را به صاحب حساب اعلام کند یا خیر؟
آیا اگر حساب از سوی بانک به لحاظ بدهی صاحب حساب مسدود شود و صاحب حساب از زمان مسدودی اقدام به صدور چک نماید مشمول ماده 10 قانون چک می‌گردد یا خیر؟
آیا عنوان مجرمانه صدور چک از حساب مسدود مشمول ماده 10 قانون چک می‌گردد یا خیر فقط باید بسته بودن حساب محرز شود؟/ب
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 و 4- با توجه به اطلاق عبارت «بسته بودن» در ماده 10 قانون صدور چک مصوب 1355 با اصلاحات و الحاقات بعدی تفاوتی نمی‌کند که حساب بانکی به چه علتی بسته شده باشد؛ این اطلاق شامل موردی که حساب کلا توسط صاحب حساب بسته شود و یا به هر دلیل دیگر مسدود گردد، از جمله با دستور مقام قضایی یا بانک، هم می‌شود. لذا از حیث شمول ماده 10 قانون یادشده، تفاوتی بین بسته بودن و مسدود بودن حساب بانکی وجود ندارد.
2- برابر ماده 6 دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین تکلیف حساب‌های مطالبه نشده و مازاد (ریالی) مصوب 1396/5/17 شورای پول و اعتبار، بانک یا موسسه مالی و اعتباری موظف است به طریق مقتضی از جمله تماس تلفنی، ارسال پیامک و مکاتبه با مشتری مراتب بسته شدن حساب بانکی را به وی اطلاع دهد.
3- چنان‌چه بانک به شرح فوق به تکلیف خود عمل نموده باشد و مراتب را به صاحب حساب اطلاع داده باشد و یا به هر طریقی صاحب حساب از بسته بودن حساب خود در زمان صدور چک مطلع باشد، مشمول ماده 10 قانون یادشده است و در هر صورت که بسته شدن حساب بانکی بدون تقاضای صاحب حساب به‌عمل آمده باشد، احراز این امر (مطلع بودن صاحب حساب از بسته بودن حساب) با مرجع قضایی رسیدگی‌کننده است.