تاریخ نظریه: 1398/03/18
شماره نظریه: 7/98/325
شماره پرونده: 98-168-325ک
استعلام:
دادگاه بدوی متهم را به عنوان جزایی به عنوان مثال سرقت موضوع ماده 656 قانون تعزیرات به 6 ماه حبس محکوم می‌نماید سپس محکوم علیه به این رای اعتراض کرده و پرونده در مرجع تجدید نظر مطرح می‌شود دادگاه تجدید نظر معتقد است که عملکرد متهم با عنوان جزایی کلاهبرداری منطبق است شاکی یا دادستان اعتراضی به حکم نکرده اند بفرمائید وظیفه دادگاه تجدید نظر چیست؟
آیا با توجه به ماده 280 و بند پ ماده 455 ق آ د ک) دادگاه تجدید نظر می‌تواند ضمن اصلاح عنوان جزایی مثلا کلاهبرداری مجازات جرم را به یک سال یا بیشتر اصلاح کند و یا اینکه طبق ماده 458 ق آ د ک) این اقدام ممنوع است؟ اگر ممنوع باشد آیا دادگاه تجدید نظر باید همان رای غلط را بر خلاف مفاد بند پ ماده 455 ق آ د ک) تایید کند؟ آیا می توان گفت که طبق ماده 280 مذکور دادگاه تجدید نظر نیز مجاز به تغییر عنوان جزایی که در حکم دادگاه بدوی آمده می‌باشد و به چنین اصلاحی و افزایش مجازاتی اطلاق تشدید مجازات نمی شود تا مشمول ماده 458 ق آ د ک) شود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرضی که دادستان یا شاکی خصوصی تجدیدنظرخواهی ننموده باشند، دادگاه تجدیدنظراستان علی رغم تغییر و اصلاح عنوان مجرمانه، نمی‌تواند مجازات را تشدید کند زیرا مستفاد از ماده 458 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 این است که اصل بر ممنوعیت تشدید مجازات متهم در مرحله تجدیدنظر است و خلاف آن، یعنی تشدید مجازات در مرحله تجدیدنظر، امری استثنایی است که مستلزم احراز دو شرط می‌باشد؛ اول آنکه مجازات مقرر در حکم بدوی، برخلاف قانون و کمتر از حداقل مقرر قانونی باشد و دوم اینکه حکم مزبور از این حیث مورد اعتراض شاکی یا دادستان قرار گرفته باشد، در غیر اینصورت، تشدید مجازات در مرحله تجدیدنظر امکان پذیر نیست.