فصل چهارم - معاینه و آزمایش فنی و‌سایل نقلیه

از آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی
رانندگی با وسیله نقلیه ‌ای که برگ معاینه فنی معتبر نداشته باشد، ممنوع است. دارندگان وسایل نقلیه مکلفند وسایل نقلیه خویش را برای انجام معاینه فنی در مراکز فنی مجاز تعیین شده حاضر و پس از احراز شرایط لازم، برگ یا برچسب معاینه دریافت نمایند. این گواهی که مدت اعتبار آن و مشخصات وسیله نقلیه در آن درج می‌ شود باید بر سطح درونی قسمت بالای سمت راست شیشه جلو و یا بر روی پلاک وسیله نقلیه، برحسب اعلام مراجع مربوط، نصب یا قرار داده شود، به نحوی که برای کنترل ماموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه قابل دیدن باشد.
تبصره -‌ در طول مدتی که برچسب یا برگ معاینه فنی اعتبار دارد، در صورت برو‌ز نقص فنی، مالک موظف است برای رفع نقص اقدام نماید.
معاینه و آزمایش فنی و‌سایل نقلیه اعم است از تشخیص اصالت، سلامت زیست محیطی، فنی، تجهیزاتی و ایمنی و‌سایل نقلیه.
ضوابط ایجاد، تشخیص صلاحیت، اختیارات، نحوه صدور مجوز و نظارت بر مراکز فنی مجاز و قسمت ‌هایی که باید مورد معاینه قرار گیرند، براساس دستورالعملی خواهد بود که از سوی کارگروهی با مسئولیت وزارت کشور و عضویت وزارتخانه ‌های راه و ترابری، صنایع و معادن، سازمان حفاظت محیط زیست و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تهیه و ابلاغ می ‌شود.
تبصره -‌ معاینه فنی می‌ باید به و‌سیله مهندسان یا کاردان‌ های فنی و یا افراد با تجربه دارای گواهی انجام کار از مراجع صلاحیت دار صورت پذیرد.
ستادهای معاینه فنی و مراکز معاینه فنی مجاز به منظور تشخیص اصالت خودرو در هنگام معاینه فنی ضمن هماهنگی با راهنمایی و رانندگی از کارشناسان واجد شرایط استفاده می ‌نمایند.
دوره ‌های معاینه فنی انواع خودروها به شرح زیر می‌ باشد:
الف - انواع وسایل نقلیه عمومی مسافربری و باربری در فاصله‌ های سه ماهه یا بیشتر.
ب - وسایل نقلیه متعلق به دولت، نهادهای عمومی غیردولتی مانند شهرداری ‌ها، نیروهای نظامی و انتظامی در فاصله‌های سه ماهه یا بیشتر.
پ - وسایل نقلیه دیگر و موتورسیکلت‌ها در فاصله‌ های شش ماهه یا بیشتر.
تبصره -‌ خودرو‌های نو تا دو سال پس از تولید، نیاز به دریافت برچسب یا برگ معاینه فنی ندارند.
در شهرهایی که امکانات معاینه و آزمایش فنی وجود ندارد رانندگان وسایل نقلیه عمومی باید براساس مفاد ماده (47) این آیین‌نامه برای معاینه فنی وسیله نقلیه خود و دریافت گواهی معاینه به نزدیکترین محلی که امکانات لازم برای معاینه وجود دارد و یا محلی که از طرف مراجع صلاحیت دار تعیین و اعلام شده است مراجعه نمایند.
مراکز مجاز معاینه فنی برای وسایل نقلیه ‌ای که سالم و بدون نقص فنی تشخیص داده‌ شوند، برگ معاینه فنی صادر می ‌نمایند. چنانچه ضمن معاینه، وسیله نقلیه‌ ای معیوب یا ناقص تشخیص داده شود، راننده یا مالک تنها می ‌تواند وسیله نقلیه را تا تاریخی که در برگ اجازه نامه صادر شده به وی تسلیم می ‌گردد، به تعمیرگاه یا توقفگاه منتقل سازد.
تبصره -‌ چنانچه و‌سیله نقلیه‌ ای بدو‌ن اصالت تشخیص داده شود، ضمن صادر نکردن برگ معاینه فنی، مراتب به مراجع انتظامی اطلاع داده می‌ شود.
ستاد معاینه فنی خودرو، شهرداری ‌ها و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ‌ای با همکاری نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست و نیروی انتظامی موظفند بر نحوه عملکرد مراکز صدور برگ معاینه فنی براساس دستورالعمل موضوع ماده (45) نظارت مستمر اعمال نمایند و در صورت مشاهده رعایت نکردن ضوابط و مقررات مربوط، برای جلوگیری از ادامه تخلف و رفع آنها اقدام و در صورت تکرار، مجوز مرکز برای انجام معاینه و صدور برگ معاینه ابطال می ‌گردد.
تا پایان برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، در شهرهایی که تجهیزات کامل انجام معاینه فنی وجود ندارد، مراکز مجاز معاینه فنی می ‌توانند با تایید کارگروه موضوع ماده (45) برای انجام معاینه فنی با رعایت حداقل شرایط مورد قبول شورای هماهنگی ترافیک استان، اقدام نمایند.
برگ و برچسب ‌های معاینه فنی مورد استفاده در مراکز مجاز معاینه فنی سراسر کشور براساس طرح نمونه مورد تایید کارگروهی متشکل از سازمان شهرداری ‌های کشور، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ ای، راهنمایی و رانندگی و سازمان حفاظت محیط زیست می ‌باشد.
تبصره -‌ برگ و برچسب معاینه فنی که از طریق ستاد معاینه فنی و مراکز مجاز صادر می‌ شود، در سراسر کشور معتبر است.
در مواردی که حرکت وسیله نقلیه در راه‌ های عمومی طبق نظر کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه به علت معایب و نواقص فنی، خطرناک تشخیص داده شود ضمن اعمال قانون، پلاک آن اخذ، و با نصب پلاک تعمیری به تعمیرگاه اعزام می ‌شود. پس از رفع عیب و نقص فنی لازم است مالک و یا نماینده قانونی وی برای پس گرفتن پلاک به راهنمایی و رانندگی محل مراجعه نماید.