صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1385/09/25
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر آباده
موضوع
رجوع به مابذل مَهر قبل از اتمام زمان عده و در صورت عدم امکان رجوع زوج به زوجه
پرسش
چنان‌چه در مورد زوجه‌ای که با بذل مَهر و سایر حق و حقوق خود و با اجابت زوج و گواهی عدم امکان سازش، طلاق توافقی (از نوع خلع) صادر شده و سپس در مهلت قانونی صیغه طلاق جاری شود و پس از چند روز باقی مانده از مدت عده، زوجه به مابذل خود رجوع کند:
الف: اگر در مدت عده، زوج از رجوع زوجه با خبر شود، آیا حق رجوع دارد؟
ب: چنان‌چه زوجه زمانی به مابذل رجوع کند که مدت عده به پایان نرسیده باشد لیکن در مدت عده امکان رجوع زوج به زوجه نباشد، تکلیف چیست؟
ج: چنان‌چه طلاق از نوع بائن باشد، تکلیف چیست؟ (بند (1 و 2) ماده 1145 قانون مدنی)
نظر هیئت عالی
در پاسخ به سوال مطروحه که رجوع زوجه به مابذل مَهر است، موارد زیر مطرح می‌گردد:
الف - چنان‌چه زوجه قبل از انقضای عده به مَهر رجوع کند، طلاق مبدل به رجعی می‌شود و زوج می‌تواند رجوع کند. لیکن چنان‌چه زوج حاضر به پرداخت مَهر نشود و این موضوع برای دادگاه احراز شود، رجوع زوجه اثری نداشته و پس از انقضای عده زوجه می‌تواند با مرد دیگری ازدواج نماید.
ب - اگر زوجه در مدت عده به ما بذل رجوع کند و رجوع زوج امکان نداشته باشد، پس از پایان عده زن می‌تواند با مرد دیگری ازدواج کند و اضافه می‌نماید:
ج - در ماده 1145 قانون مدنی طلاق بائن تعریف شده و در سه مورد زیر طلاق بائن است؛
1- طلاق قبل از نزدیکی 2- طلاق یائسه 3- طلاق خلع و مبارات مادام‌که زن رجوع به عوض نکرده باشد و در این حالت آثار طلاق به طرفین تحمیل می‌گردد.
نظر اتفاقی
با توجه به مسئله 16 و 17 تحریرالوسیله، جلد چهارم، کتاب «خلع و مبارات» و نظریه مشورتی شماره 715218 مورخ 1372/9/8 اداره حقوقی، در طلاق خلع اگر زن در مدت عده در بذل خود رجوع کند در صورت امکان برای مرد رجوع جایز است. در صورتی‌که زن در مدت عده به بذل خود رجوع کند اما امکان رجوع برای مرد نباشد، رجوع زن هم به مابذل خود اثری نداشته و معتبر نیست. در طلاق بائن موضوع بند (1 و 2) ماده 1145 قانون مدنی، در این‌صورت طلاق عده ندارد، پس از طلاق، زن حق رجوع به مابذل خود را ندارد.