صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/01/28
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر نقاب
موضوع
بررسی لزوم جلب متهم در جرایم درجه هفت و هشت
پرسش
در پرونده های درجه هفت و هشت که باید مستقیما در دادگاه مطرح گردد، قبل از تشکیل جلسه، دادگاه تحقیقات مقدماتی مقتضی را انجام داده و سپس وقت رسیدگی تعیین می کند. چنانچه متهم در جلسه تعیین شده حضور نیافته و وکیل معرفی نماید، آیا جلب متهم به خاطر عدم حضور در جلسه تعیین شده صحیح است؟ آیا حضور متهم در جلسه رسیدگی تعیین شده در دادگاه ضروریست و می توان به صرف اخذ اظهارات وکیل یا بدون آن و در هر صورت بدون جلب نمودن متهم اقدام به صدور رای نمود؟
نظر هیئت عالی
چنانچه ضرورت به اخذ تامین از متهم در جرائم تعزیری درجه هفت و هشت باشد امکان جلب مشار الیه با لحاظ ضوابط مربوطه بلا اشکال است؛ نظریه اکثریت در حد استنتاج مرقوم صائب می‌باشد.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه جلب متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی، ناظر است به تحقیقاتی که بازپرس و مقام تحقیق در دادسرا انجام می دهد و ماده 179 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 نیز بدان اشاره کرده است، نیز نظر به اینکه جلسات رسیدگی در محاکم کیفری دو تابع تشریفات خاصی است که در مواد 335 الی 381 قانون مذکور آمده است و گاهی با تشریفات لازم الرعایه در دادسرا تفاوت دارد، از جمله با نظر به اینکه در ماده 345 همان قانون بیان شده: « هرگاه متهم بدون عذر موجه حاضر نشود و دادگاه حضور وی را لازم بداند، علت ضرورت حضور در احضاریه ذکر می‌گردد و با قید اینکه نتیجه عدم حضور جلب است، احضار می‌شود...» که مفهوم مخالف آن عدم نیاز به جلب متهم در صورت عدم ضرورت حضور وی به تشخیص دادگاه می‌باشد، از طرفی جلب اشخاص چه به عنوان مطلع و چه به عنوان کارشناس و چه به عنوان متهم در موارد خاصی به عنوان استثنا بر اصل، تجویز شده است؛ بنابراین در صورتی که دادگاه حضور متهم را ضروری نداند می‌تواند در صورت داشتن وکیل با استماع اظهارات وکیل و در صورت عدم حضور وکیل بدون اخذ اظهارات وکیل و نیز بدون نیاز به حضور متهم به انشای رای بپردازد و لزومی بر جلب متهم در جرایم درجه هفت و هشت نیست.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه به وکیل نمی توان تفهیم اتهام نمود و از سوی دیگر اخذ تامین از متهم نیز ضرورت دارد و باید از متهم پس از تفهیم اتهام، تامین کیفری اخذ شود و اینکه پرونده هایی که به دادگاه می آید، دادگاه باید مانند دادسرا رفتار نماید و همان طور که دادسرا بدون اخذ تامین کیفری نمی تواند رسیدگی کند، دادگاه نیز مکلف است وفق ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 تامین از متهم اخذ نماید و از طرفی وفق ماده 179 قانون مرقوم پس از احضار متهم و عدم حضور وی در مرحله تحقیقات مقدماتی بازپرس یا مقام قضایی مکلف به جلب متهم است بنابراین چنانچه متهم در جلسه تعیین شده در دادگاه حضور نیابد باید جلب شود و صرف اظهارات وکیل کافی نیست.