صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/01
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر آبیک
موضوع
مرجع رفع نقص در صورت نقض کیفرخواست توسط دادگاه
پرسش
پرونده ای با صدور کیفرخواست از دادسرا به دادگاه ارسال و دادگاه بدوی قرار منع تعقیب صادر می‌نماید که با اعتراض به آن، مرجع تجدید نظر اظهار می دارد قرار منع تعقیب نقض و جهت رسیدگی ماهیتی به دادگاه بدوی ارسال می‌گردد و نواقصی نیز به پرونده اعلام می دارد و ضمن نقض رای اعلام می کند که به نواقص نیز رسیدگی شود لکن قرار رفع نقص صادر نمی کند حال دو فرض متصور است.
1- فرض اول: آیا دادگاه بدوی می‌تواند پرونده را به دادسرا بدهد تا نواقص را مرتفع نموده سپس به دادگاه اعاده کند تا رای صادر کند یا خود دادگاه بدوی باید نواقص را بر طرف نماید؟
1- 2- فرض دوم: قرار رفع نقص صادر می‌شود و می نویسد که دادگاه رفع نقص نماید حال در اینجا دادگاه می‌تواند پرونده را به دادسرا ارسال کند تا نواقص را بر طرف نماید سپس به دادگاه اعاده کند یا وظیفه خود دادگاه است تا رفع نقص نماید؟ که با لحاظ ماده 450 و بند الف از آن که اشعار داشته پرونده به دادگاه بدوی یا دادسرا ارجاع می‌شود و از کلمه (یا) استفاده نموده و اختیار انتخاب را به مرجع تجدید نظر داده است حال اگر پرونده صرفاً به دادگاه ارجاع شود دادگاه می‌تواند پرونده را به دادسرا عودت دهد تا اقدام نماید یا راساً خود باید رفع نقص نماید و اگر ارسال نمود آیا تکلیفی برای انجام دستور دادگاه بدوی دارد یا خیر؟ (با لحاظ قاعده فراغ دادرس) زیرا پرونده صرفاً به دادگاه ارسال شده است و تبعیت مرجع تالی از عالی در این قسمت رعایت می‌شود یا خیر؟
2- وقتی قراری از دادگاه تجدید نظر نقض شود و پرونده برای رسیدگی مجدد ماهوی به دادگاه بدوی اعاده شد آیا دادگاه بدوی نمی تواند رای بدهد تا زمانی که به دادسرا ارجاع دهد تا کیفرخواست را تغییر دهد یا با استنباط اینکه کیفرخواست نقض نشده دادگاه بدوی خود باید اقدام به رسیدگی ماهوی نماید و اعاده آن از دادگاه بدوی به دادسرا خلاف مقررات است؟
نظر هیئت عالی
در فرض مطروحه که دادگاه تجدیدنظر استان، قرار منع تعقیب دادگاه بدوی را نقض و پرونده امر را به استناد بند ب ماده 450 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 جهت رسیدگی به دادگاه صادر کننده قرار منقوض اعاده نموده است، صرف اعلام وجود نواقص تحقیقاتی در رسیدگی دادگاه بدوی از سوی دادگاه تجدیدنظر موجب تکلیف دادگاه در انجام تحقیقات مدنظر دادگاه تجدیدنظر نمی شود و دادگاه بدوی چنانچه انجام تحقیقاتی را ضروری بداند مطابق ماده 341 قانون آئین دادرسی کیفری می‌تواند راساً یا با ارجاع امر به دادسرا نسبت به انجام آن مبادرت ورزد؛ ضمناً متذکر می‌گردد که فرض استعلام از موارد مذکور در بند الف ماده 450 قانون آئین دادرسی کیفری خارج است؛ بنابراین نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان آبیک استان قزوین مورد تائید است.
نظر اکثریت
با توجه به عدم صدور قرار رفع نقص در فرض مطروحه دادگاه می‌تواند پرونده را به دادسرا ارسال کند و گرچه خود دادگاه نیز می‌تواند نسبت به انجام آن اقدام نماید و قاعده تبعیت دادسرا از دادگاه حاکم بوده و تحقیق بر عهده دادسرا می‌باشد و بهتر است تحقیق از ناحیه دادسرا باشد که مستند آن بند ب از ماده 450 قانون آئین دادرسی کیفری است؛ جواب افراد حاضر در جلسه نشست قضایی موافق در پاسخ اظهاری بودند.
نظر ابرازی
وقتی پرونده با کیفرخواست به دادگاه ارسال می‌شود دادگاه به لحاظ ورود در ماهیت پرونده نباید قرار منع تعقیب صادر کند و باید رای بر برائت صادر کند.