صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/02/15
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
اعتبار امر مختومه در خصوص شکایت مطرح نشده
پرسش
اگر شاکی در شکوائیه دی ماه 1398 خود اتهامات متعددی را عنوان نماید و بازپرس قرار منع تعقیب صادر کند و شاکی به قرار صادره اعتراض کند و دادگاه کیفری دو، بعضی از اتهامات و به اشتباه اتهامی که اصلاً شاکی طرح شکایت نکرده است را نقص نماید و قرار جلب به دادرسی صادر نماید و متهم در دادسرا مجدداً تفهیم اتهام شود و پرونده مجدداً به دادگاه ارسال گردد و قاضی پرونده بازنشسته شده باشد، الف) شما به عنوان رئیس جدید شعبه در خصوص اتهامی که شاکی عنوان نکرده، اما ریاست شعبه قبلی، آن عنوان را نقض نموده باشند چه تصمیمی می‌گیرید؟
آیا رأی به برائت متهم می‌دهید یا تصمیم دیگری می گیرید؟ (به استناد چه مواد قانونی و ادله ای)
ب) با توجه به سوال فوق اگر رئیس شعبه جدید رای به برائت متهم در اتهامی که اصلاً شاکی طرح شکایت نکرده است صادر نماید؛ آیا شاکی مجدداً می‌تواند در فروردین سال 1399 آن عنوان اتهامی را اگر واقعاً در تیر ماه سال 1399واقع شده است، اما به دلایلی طرح شکایت نکرده است در دادسرا طرح شکایت کند یا اینکه اعتبار امر مختوم قرار موقوفی تعقیب صادر می‌نمایید. (به استناد چه مواد قانونی و ادله ای)
نظر هیئت عالی
در فرض سوال، با توجه به اینکه صدور قرار جلب به دادرسی فاقد وجاهت قانونی بوده و اشتباهاً صادر گردیده، دادرس جدید دادگاه در قالب تصمیم اداری پرونده را مختومه می کند؛ که البته این تصمیم امر قضاوت شده محسوب نمی گردد و در فرضی که دادگاه در خصوص موضوعی که شکایت نشده و در زمره جرایم قابل گذشت بوده حکم به برائت صادر کرده باشد، حکم مذکور هرچند به اشتباه، اعتبار امر مختوم را دارد.
نظر اکثریت
1- فرض سوال مربوط به مواردی است که به عنوان مثال در دادسرا عناوینی مثل خیانت در امانت و توهین و افترا شکایت شده و قرار منع تعقیب صادرشده و پس از آن دادگاه به اشتباه علی رغم عدم طرح شکایت شاکی در خصوص غصب عنوان، قرار جلب به دادرسی صادر می‌نماید. (نه اینکه رفتار متهم را غصب عنوان تشخیص دهد، بلکه اشتباهاً اقدام به صدور قرار جلب به دادرسی دائر بر غصب عنوان می‌نماید)؛ در این جا دادرس جدید با توجه به اینکه صدور قرار جلب به دادرسی فاقد وجاهت قانونی بوده و اشتباهاً صادر شده است، می‌بایست هم در جرائم قابل گذشت و هم غیر قابل گذشت در قالب تصمیم اداری مختومه کننده اقدام به اتخاذ تصمیم نماید، این تصمیم اعتبار امر مختومه ندارد.
2- رأی برائت صادره توسط دادگاه با توجه به اینکه قطعی است (هرچند اشتباه) اعتبار امر مختوم دارد و شاکی می‌تواند از طریق اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری تقاضای اعاده دادرسی نماید.
نظر اقلیت
1- با توجه به اینکه تعقیب امر کیفری طبق قانون شروع نشده است و بدون انجام هیچ گونه تحقیقاتی به غلط قرار جلب به دادرسی صادر شده است، موضوع مشمول ماده 383 و بند پ ماده 389 قانون آیین دادرسی کیفری خواهد بود و چون به علت قانونی متهم قابل تعقیب نمی‌باشد (هم در جرائم قابل گذشت و هم در جرائم غیرقابل گذشت) می‌بایست قرار موقوفی تعقیب صادر شود. قرار موقوفی تعقیب صادره اعتبار امر مختومه ندارد؛ چرا که اصلاً شاکی شکایتی تحت عنوان غصب عنوان مطرح نکرده است و در آینده می‌تواند اقدام به طرح شکایت نمایند.
2- با توجه به اینکه شاکی اصلاً شکایتی مطرح نکرده و رأی برائت از سوی دادگاه اشتباهاً صادر شده، لذا اعتبار امر مختوم ندارد و شاکی می‌تواند اقدام به طرح شکایت نماید.