صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/07/10
موضوع
مسئولیت ضامن در قبال کلیه خسارات دادرسی
پرسش
آیا به غیر از اصل طلب مطالبه سایر خسارات از جمله خسارت تأخیر تأدیه مشمول ظهرنویس یا ضامن در اسناد تجاری است؟
نظر هیئت عالی
مسئولیت تضامنی ضامن با مضمون‌عنه در اسنادی از قبیل چک و سفته، مطابق قانون تجارت و ماده 522 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، نسبت به اصل خواسته و متفرعات آن است، تجزیه مسئولیت ضامن اسناد مذکور نسبت به اصل دین و تفکیک آن از خسارات، مبنای قانونی نداشته و موجه نیست.
نظر به این‌که در ماده واحده مصوب آذرماه 1377 مجمع تشخیص مصلحت نظام، منظور از عبارت «کلیه خسارات و هزینه‌های وارد شده...» مذکور در تبصره الحاقی به ماده 2 قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب 1376 مجمع تشخیص مصلحت نظام، خسارات تأخیر تأدیه بر مبنای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول آن... و هزینه‌های دادرسی و حق‌الوکاله وکیل، تفسیر و رفع ابهام شده است. بنابراین، با توجه به مراتب فوق و مواد 249 قانون تجارت و 522 قانون آیین دادرسی دادگاه‌‌ها در امور مدنی مطالبه خسارت از ضامن نیز صحیح بوده بلااشکال است.
نظر اکثریت
در صورتی‌که ظهرنویس در اسناد تجاری به عنوان ظهرنویس که حکایت از انتقال است امضا کند و با مراجعه، دارنده اسناد تجاری به ظهرنویس برای وصول اصل طلب و علاوه آن برای خسارت تأخیر تأدیه و با توجه به مسئولیت نامبرده در مقابل دارنده منع قانونی وجود ندارد و طبق مواد 522 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی و ماده 247 و 249 قانون تجارت اخذ سایر خسارات از جمله خسارت تأخیر تأدیه اشکال قانونی ندارد و در مورد وصول خسارت تأخیر تأدیه از ضامن دارنده صرفاً می‌تواند نسبت به اصل طلب اقامه دعوا کند و نه سایر خسارات از جمله خسارت تأخیر تأدیه زیرا با توجه به اصل عدم زیاده‌خواهی و ماده 714 قانون مدنی دارنده فقط حق رجوع به ضامن برای دریافت اصل طلب دارد و برای زاید بر اصل طلب حق اقامه دعوا ندارد.
نظر اقلیت
با توجه به سوال مطروحه دارنده سند تجاری با مراجعه به هر یک از ظهرنویس یا ضامن تضامنی، می‌تواند نسبت به کل طلب و سایر خسارات طرح دعوا کند. (ماده 522 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی)