تاریخ نظریه: 1398/09/26
شماره نظریه: 7/98/1487
شماره پرونده: ک 7841-861-89
استعلام:
صدر ماده 88 قانون آیین دادرسی کیفری به لحاظ رعایت سلسه مراتب دادستان و معاون دادستان و دادیار را در طول یکدیگر قرار داده و بیان داشته در اموری که از ناحیه دادستان به معاون دادستان و دادیار ارجاع می‌گردد نامبردگان دارای تمامی اختیارات دادستان در امور محوله می‌باشند و در ذیل همین ماده دادستان و معاون دادستان را در عرض یکدیگر قرار داده و بیان داشته در غیاب دادستان و معاون او دادیاری که سابقه قضایی بیشتری دارد جانشین دادستان محسوب می‌گردد از طرف دیگر در ماده 92 قانون پیش گفته قانونگذار صراحتا بیان داشته تمامی تحقیقات بر عهده بازپرس است منتها در غیر جرایم موضوع ماده 302 در صورت نبود بازپرس دادستان نیز دارای تمامی اختیاراتی است که برای بازپرس تعیین شده است در این حالت چنانچه دادستان انجام تحقیقاتی را به دادیار ارجاع دهد قرار های نهایی دادیار و همچنین قرار تامین منتهی به بازداشت متهم باید در همان روز به تایید و نظر دادستان برسد حال سوال این است از آنجایی که قانونگذار در ماده 88 صراحتا قید معاون دادستان را بیان نموده و در ماده 92 عالما و عامدا قید معاون دادستان رابیان نکرده است مستدعی است بفرمائید آیا قرارهای تامین کیفری منتهی به بازداشت متهم و قرارهای نهایی معاون دادستان نیاز به تایید و اظهارنظر دادستان دارد یا خیر آیا در صورت حضور دادستان معاون دادستان می‌تواند اموری را که بر عهده دادستان است از جمله تایید قرارهای بازداشت موقت و ارجاع پرونده ها به شعب تحقیق و.. بدون ارجاع از ناحیه ایشان انجام دهد یا خیر./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا، معاون دادستان از لحاظ اختیارات اداری و قضایی در غیاب دادستان و یا با تفویض اختیارات از سوی وی، جانشین دادستان محسوب و دارای تمام اختیارات و وظایف دادستان می‌باشد و در واقع سمت معاونت دادستانی، سمتی مدیریتی است و معاون دادستان به حکم قانون در موارد کفالت اداری نظیر بلاتصدی بودن پست دادستانی یا در غیاب وی و یا با استفاده از نهاد تفویض اختیار، به جانشینی از دادستان اقدام می‌نماید و دادیار، حسب مورد تحت نظارت دادستان و یا معاون وی انجام وظیفه می‌نماید. بنابراین قرارهای نهایی و قرارهای تأمین منتهی به بازداشت متهم که از سوی معاون دادستان صادر می‌گردد، به منزله صدور این قرارها از سوی دادستان بوده و نیازی به تأیید وی ندارد؛ مگر این که دادستان در ارجاع موردی به معاون، بر ضرورت اخذ موافقت خود در موارد خاص تصریح کند.
ثانیا، همان گونه که گفته شد، معاونت دادستانی، سمتی است که در ماده 23 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 پیش بینی شده است تا شخصی که دارای این سمت است عهده دار انجام تمام یا بخشی از وظایف دادستان باشد؛ به طوری که در غیاب دادستان در صورت وحدت معاون دادستان، عهده دار انجام تمام وظایف وی می‌باشد و در زمان حضور وی، صرفا بنا به ارجاع دادستان عهده دار انجام وظایف محوله است./ت