تاریخ نظریه: 1400/03/12
شماره نظریه: 7/1400/224
شماره پرونده: 1400-168-224 ک
استعلام:
مطابق ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری « هرگاه متهم یا وکیل او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشود یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشد دادگاه پس از رسیدگی رأی غیابی صادر می‌کند...» و مطابق ماده 303 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب در امور مدنی «حکم دادگاه حضوری است مگر این که خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشود و به طور کتبی نیز دفاع ننموده باشد و یا اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد» چنانچه متهم در مرحله رسیدگی در دادگاه کیفری و قبل از صدور حکم ،با وصف ابلاغ واقعی در جلسه دادگاه حاضر نشود، آیا رأی دادگاه بدوی غیابی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با توجه به این‌که قوانین آیین دادرسی کیفری و مدنی هر یک متضمن قواعد و اهداف خاص دادرسی مربوط (کیفری یا مدنی) است، ارجاع قواعد دادرسی کیفری به دادرسی مدنی و یا به‌عکس؛ جز در زمانی که تصریح قانونی در هر یک وجود داشته باشد جایز نیست؛ بنابراین در مواردی مانند تعریف حکم غیابی مذکور در ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، نمی‌توان از تعریف مذکور در ماده 303 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 که خاص آرای مدنی است بهره جست و ضوابط و معیارهای مربوط به احکام غیابی مدنی را برای شناسایی احکام غیابی کیفری به کار برد و لذا در امور کیفری، صرف ابلاغ واقعی احضاریه به متهم یا وکیل وی، موجب حضوری محسوب شدن این احکام نمی‌شود.