تاریخ نظریه: 1399/05/12
شماره نظریه: 7/99/587
شماره پرونده: 99-79-587ح
استعلام:
الف- چنانچه حکم ورشکستگی نسبت به تاجر و طلبکار مطابق قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 مصداق حکم حضوری باشد، مطابق مواد 536 ،537 و 539 قانون تجارت مصوب 1311 و مواد 303 و 305 و 306 و 336 قانون آیین دادرسی یاد شده و رای وحدت رویه شماره 789 مورخ 1399/4/3 هیأت عمومی دیوان عالی کشور:
آیا تاجر و طلبکار از تاجر مطابق مواد 536 و 537 قانون تجارت حق اعتراض به حکم ورشکستگی دارند؟
و یا آن منحصراً مطابق ماده 539 قانون تجارت حق تجدیدنظرخواهی ظرف مهلت ده روز از تاریخ ابلاغ ورشکستگی دارند؟ و یا آن که
مطابق ماده 336 قانون فوق‌الذکر منحصراً حق تجدیدنظرخواهی ظرف مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ حکم ورشکستگی دارند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، برابر مقررات کنونی لازم نیست هیچ یک از طلبکاران، طرف دعوای ورشکستگی قرار گیرند و اصولاً تعیین تمامی طلبکاران و دیگر اشخاص ذی‌نفع پیش از صدور حکم و طرف دعوا قراردادن آن‌ها، در مواردی که برابر بندهای «ب» و «ج» ماده 415 قانون تجارت مصوب 1311 درخواست صدور حکم ورشکستگی از سوی یک یا چند نفر از طلبکاران یا دادستان به عمل می‌آید، غیرممکن است و در مواردی که این درخواست برابر بند «الف» ماده مذکور از سوی خود تاجر نیز به عمل می‌آید، همواره امری آسان نیست.
ثانیاً، در فرض سوال که طلبکار و تاجر در دادرسی حضور داشته‌اند، حق اعتراض به حکم ورشکستگی برابر مواد 536، 537، 539 و 540 قانون تجارت مصوب 1311 را ندارند و در حدود مقررات آیین دادرسی مدنی و مهلت‌های پیش بینی شده در مواد 539 و540 قانون تجارت مصوب 1311 صرفاً حق تجدیدنظرخواهی و فرجام‌خواهی دارند و «اعتراض» فقط مختص تاجر و طلبکارانی است که در دادرسی حضور نداشته‌اند.