تاریخ نظریه: 1401/12/27
شماره نظریه: 7/1401/1011
شماره پرونده: 1401-127-1011 ح
استعلام:
مطابق بند «ب» ذیل ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1394 رسیدگی به تمامی دعاوی مربوط به تخلیه عین مستاجره بجز دعاوی مربوط به سرقفلی (حق کسب یا پیشه یا تجارت) در صلاحیت شورای حل اختلاف قرار دارد. همچنین به موجب قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376 اجاره کلیه اماکن اعم از مسکونی، تجاری و... تابع این قانون است؛ توضیح آن‌که اخیراً برخی دعاوی با عنوان تخلیه اراضی زراعی مطرح می‌شود و قضات محاکم با این استدلال که قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1394 تمام دعاوی مربوط به عین مستاجره بجز دعاوی مربوط به سرقفلی (حق کسب، پیشه یا تجارت) را در صلاحیت شوراهای یاد‌شده قرار داده است، پرونده‌ها را با صدور قرار عدم صلاحیت نزد شورا ارسال می‌کند. خواهشمند است اعلام فرمایید: آیا چنین دعاوی (تخلیه) اراضی زراعی در صلاحیت شورای حل اختلاف است یا محاکم؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
از مقررات حاکم بر امر تخلیه چنین مستفاد است که این مقررات ناظر بر تخلیه اماکن و ابنیه و مستحدثات است و بر این اساس، به نظر می‌رسد دعاوی تخلیه موضوع بند «ب» ماده 9 قانون شورای حل اختلاف مصوب 1394 منصرف از مواردی است که مورد اجاره اراضی زراعی و کشاورزی باشد؛ بنابراین و نظر بر استثنایی بودن صلاحیت شوراهای حل اختلاف، رسیدگی به دعاوی ناظر بر انتزاع ید از اراضی زراعی و کشاورزی، خارج از صلاحیت شوراهای یاد‌شده است.