تاریخ نظریه: 1393/08/20
شماره نظریه: 7/93/1977
شماره پرونده: 93-127/1-1879
استعلام:
اگر امکان دسترسی به نمونه امضائات مسلمالصدور به هیچ نحو به جز از طریق خواهان وجود نداشته باشد، آیا میتوان خوانده را جهت ارائه نمونه امضائات مسلمالصدور اخطار نمود؟ اگر خوانده حضور نیافت و یا حضور یافت و صراحتا اعلام داشت حاضر نیست نمونه امضائات را ارائه نماید، آیا این امر قرینه بر صحت سند مورد انکار یا تردید میباشد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با توجه به اینکه بار اثبات و ارائه دلیل به عهده مدعی میباشد، وی باید نمونه امضائات مسلمالصدور خوانده را جهت رسیدگی به اصالت سند به دادگاه ارائه نماید، ولی دادگاه مطابق ماده 199 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی وانقلاب درامور مدنی می‌تواند جهت کشف حقیقت، هرگونه تحقیقی را که لازم باشد، رأساً انجام دهد؛ از جمله این که در صورت عدم دسترسی به امضائات مسلمالصدور خوانده، به وی اخطار نماید که نمونه امضائات مذکور را ارائه نماید. اما اگر وی از ارائه آن خودداری کند، صرف خودداری، قرینه برصحت ادعای خواهان نمی‌باشد. ولی اگر به رغم اقرار به این که اسناد مسلمالصدور را در اختیار دارد، از ارائه آن خودداری می کند، با توجه به ملاک ماده 209 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، دادگاه می‌تواند آن را از جمله قرائن مثبته تلقی کند./ن