صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/02/26
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر ملارد
موضوع
احضار متهم بعنوان مطلع
پرسش
آیا پس از صدور قرار منع تعقیب در دادسرا و اعتراض شاکی در راستای تحقیقات بعمل آمده، دادگاه امکان رفع نقص و صدور دستور مبنی بر احضار متهم به عنوان مطلع را دارد؟
نظر هیئت عالی
با تأکید بر این که دادگاه در انجام تحقیقات واجد اختیار است و اختیارات مربوط محصور در دادسرا نمی‌باشد و اساساً دادسرا در معیت دادگاه انجام وظیفه می کند، نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری تهران موجه و مورد تأیید است.
نظر اکثریت
اولاً؛ طبق اطلاق ماده 204 ق آ د ک مصوب 1392 می توان شخصی را که علیه او شکایت مطرح گردیده بعنوان مطلع احضار نمود. ثانیاً؛طبق ماده 13 قانون مذکور تفهیم اتهام به کسی که بعنوان متهم احضار شده از قبیل شاهد یا مطلع ممنوع است و چنانچه این شخص پس از تحقیق در مظان اتهام باشد باید طبق مقررات و به عنوان متهم برای وقت دیگر احضار شود. از کنار هم قرار دادن این ماده و ماده 198 قانون مذکور چنین استنباط می‌گرددکه زمانی که شاکی علیه شخصی شکایتی را مطرح می‌نماید و دلیل کافی برای توجه اتهام به وی وجود ندارد می توان شخص را بعنوان مطلع احضار و پس از اخذ اظهارات ایشان چنان چه ادله، دلالت برتوجه اتهام به ایشان نمود سپس نام برده را به عنوان متهم احضار کرد. ثالثاً؛ زمانی که شاکی شکایت بی شائبه ای را مطرح می‌نماید و ادله حداقلی بر تحقق و انتصاب بزه به متهم ارائه شود به نحوی که ادله ابرازی مطابق ماده 118 قانون مارالذکر برای توجه اتهام به متهم کفایت نماید، برای جلوگیری از تضییع حقوق شاکی می توان از ظرفیت قانون برای احضار متهم بعنوان مطلع استفاده نمود.
نظر ابرازی
در مقررات آیین دادرسی کیفری مقنن از 5 شخص یادکرده است 1- شاکی 2- مطلع 3- گواه 4- متهم 5- مدعی خصوصی، در مباحث کیفری و مقررات جزایی شخصی که اتهامی متوجه وی است، با لفظ متهم شناسایی می‌گردد و زمانی که دادسرا با صدور قرار منع تعقیب متهم را در مرحله تحقیقات دادسرا از اتهام مبرا می‌نماید دادگاه تا قبل از صدور قرار جلب به دادسرا قانوناً اختیار تلقی نمودن لفظ متهم را برای مشارالیه نداشته است، علاوه بر این در ماده 188 قانون آیین دادرسی کیفری بازپرس را مکلف این امر نموده است که پس از حضور متهم تحقیقات را از وی شروع نماید و کلیه حقوق و مقررات در خصوص متهم را رعایت نماید لیکن چنانچه متهم را به عنوان مطلع احضار کند عملاً باعث سردرگمی شخص در خصوص حقوق دفاعی خود می‌باشد لذا در مواردی که دادگاه قصد رفع نقص را دارد می بایست با ذکر نام شخص اقدام به رفع نقص نماید بدین صورت مشارالیه،
اولاً ؛ متهم پرونده نمی‌باشد. ثانیاً؛ از مقررات و نحوه حضور خود نیز مطلع می‌گردد. لذا مقررات آمره آیین دادرسی کیفری ایجاب می‌نماید که مقامات قضایی از احضاراشخاص بدون رعایت مفاد قانون خودداری نماید و هرشخص را با توجه به میزان دخالت وی در پرونده احضار نمایند. بنابراین نمی توان متهم را به عنوان مطلع اظهار نمود.