تاریخ نظریه: 1398/04/17
شماره نظریه: 7/97/2271
شماره پرونده: 97-168-2271
استعلام:
...
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
الف- در مواردی که در اجرای ماده 85 قانون آئین دادرسی در امور کیفری 1392 و تبصره ماده 342 این قانون در فرآیند دادرسی کیفری مطالبه دیه از بیت المال میشود، با توجه به اینکه برابر تبصره ماده اخیر‌الذکر دعوت از دستگاه پرداخت‌کننده دیه به منظور انجام دفاع از حقوق بیت‌المال الزامی دانسته شده است و برابر ذیل همین تبصره حق تجدیدنظرخواهی برای آن پیشبینی شده است رسیدگی به دعوای مزبور گر چه بدون تقدیم دادخواست در مرجع کیفری به عمل می‌آید، امّا یک دعوای حقوقی و ترافعی است و دستگاه پرداخت‌کننده دیه حق واخواهی از حکم صادره را نیز دارد و غیابی یا حضوری بودن رأی نسبت به دستگاه پرداخت‌کننده دیه بر اساس ماده 303 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی 1379 تعیین میشود و نه ماده 406 قانون آئین دادرسی کیفری 1392که ناظر به متهم به ارتکاب جرم است.
ب- مطابق ماده 50 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395/2/20 برای مراجع قضایی تکالیفی تعیین شده است و از جمله این که صندوق یا شرکت بیمه مربوط را در مواردی که صندوق یا شرکت بیمه طرف دعوا نباشد، از طرح دعوا علیه مسبب حادثه مطلع نموده و زمان تشکیل دادگاه را رسماً به آنها اطلاع دهند و نسخهای از رأی صادره را به آنها ابلاغ نمایند. بدیهی است؛ در این فرض شرکت بیمه یا صندوق طرف دعوا نبوده تا حق واخواهی یا تجدیدنظرخواهی داشته باشد و این حق در مورد آنها پیشبینی نشده است. حق ورود به دعوا و اعتراض ثالث که به شرح قسمت پایانی ماده برای آنها پیشبینی شده است، با توجه به اختصاص این مقوله به دعاوی حقوقی و تأکید قانونگذار بر این که مطابق مقررات قانون آیین دادرسی مدنی اقدام میشود، تنها اختصاص به دعاوی حقوقی دارد.