تاریخ نظریه: 1402/06/18
شماره نظریه: 7/1401/1083
شماره پرونده: 1401-115-1083 ح
استعلام:
دادگاه عمومی حقوقی حکم به ورشکستگی تاجر به تقصیر صادر کرده و رای دادگاه قطعیت یافته است؛ سپس مرجع کیفری ورشکستگی را از نوع ورشکستگی به تقلب تشخیص داده و بر این اساس رای صادر کرده است. آیا باید نسبت به رای دادگاه حقوقی اعاده دادرسی شود و یا آنکه باید ورشکستگی به تقلب به اداره تصفیه امور ورشکستگی اعلام شود تا بر اساس ورشکستگی به تقلب امر تصفیه صورت گیرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرض سوال که دادگاه حقوقی، ورشکستگی تاجر را ورشکستگی به تقصیر اعلان نموده است و پس از آن مرجع کیفری، وی را ورشکسته به تقلب تشخیص داده و رای صادر کرده است:
اولاً، ورشکسته به تقصیر یا تقلب؛ شخصی است که حسب مورد به یکی از این عناوین محکوم شده باشد و مفروض آن است که این عناوین توصیفاتی مجرمانه می‌باشد و فقط دادگاه کیفری می‌تواند حکم بر محکومیت فرد به تقصیر یا تقلب صادر کند و به موجب ماده 280 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، تعیین عنوان مجرمانه با مرجع کیفری است؛ بنابراین صرف‌نظر از آنکه تعیین نوع ورشکستگی خارج از اختیار دادگاه حقوقی است، صرف تعیین عنوان ورشکستگی به تقصیر در رای مرجع حقوقی به منزله محکومیت تاجر به اتهام ورشکستگی به تقصیر نمی‌باشد.
ثانیاً، با توجه به اینکه دادگاه عمومی حقوقی رایی بر تعیین مجازات صادر نکرده است، اعاده دادرسی نسبت به رای حقوقی به استناد رای کیفری منتفی است و اساساً فرض سوال منصرف از جهات اعاده دادرسی است. لذا در فرض سوال، اداره تصفیه بر مبنای ورشکستگی به تقلب، عملیات تصفیه را ادامه می‌دهد.