تاریخ نظریه: 1398/09/17
شماره نظریه: 7/98/919
شماره پرونده: 98-186/2-919 ک
استعلام:
آیا استعمال عبارات دزد، کلاهبردار، رباخوار، به صورت حضوری یا در متن پیامک صدق افتراء می‌نماید یا توهین؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا، مستفاد از مواد 608 و 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) 1375 بزه افترا مقید به وسیله است لیکن وسیله در ارتکاب بزه یادشده جنبه حصری ندارد. بنابراین ارتکاب بزه از طریق پیامک امکان پذیر است اما صرف بیان مطلب افتراآمیز به صورت حضوری، اگر مصداق سخنرانی و نطق در مجامع نباشد از مصادیق افترا موضوع ماده 697 قانون فوق الذکر محسوب نمی شود و مشمول بزه توهین موضوع ماده 608 این قانون است.
ثانیا، در رکن مادی بزه افترا لازم است امری که مطابق قانون جرم است به دیگری نسبت داده شود و لذا در تحقق بزه یادشده، انتساب صریح محتوای مجرمانه و عجز از اثبات صحت اسناد ضرورت دارد و صرف انتساب عناوین مجرمانه برای تحقق این جرم کافی نبوده و می‌تواند مشمول بزه توهین ساده موضوع ماده 608 قانون فوق الذکر باشد.