تاریخ نظریه: 1395/08/22
شماره نظریه: 7/95/2078
شماره پرونده: 1463-1/168-95
استعلام:
بر اساس ماده 308 قانون آئین دادرسی کیفری رسیدگی به اتهام شهرداران و روسای ادارات شهرستان-های استان در دادگاه کیفری مرکز استان صورت می‌گیرد در مواردی شهروندان ساکن شهرستان‌های از ادارات مذکور نه مقامات و روسای این ادارات طرح شکایت می‌کنند و این پرونده‌ها با قرار عدم صلاحیت به دادسرای تهران ارسال و در نهایت کیفرخواست علیه اداره مذکور به عنوان شخص حقوقی صادر و دادگاه نیز ادارات را به عنوان شخص حقوقی محکوم می‌کنند با توجه به مفاد منطوق ماده‌ی 308 قانون مذکور خواهشمند است دستور فرمایید بررسی گردد اولاً: اصولاً در این موارد صدور قرار عدم صلاحیت از سوی دادسراهای شهرستان‌ها در خصوص ادارات وجاهت دارد یا خیر؟ ثانیاً: آیا پس از صدور کیفرخواست علیه شخص حقوقی دادگاه‌های مرکز استان صلاحیت صدور حکم در مورد شخص حقوقی (با توجه به اینکه متهم پرونده از مقامات موضوع ماده 308 نمی‌باشد بلکه شخص حقوقی است) دارند یا خیر.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) اولاً: اشخاص حقوقی شخصیتی مستقل از نمایندگان قانونی خود دارند و توجه اتهام به شخص حقوقی به معنای توجه آن به مقامی که برابر قانون عهده‌دار دفاع از آن است، نمی‌باشد و ماده 308 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 صرفاً ناظر به رسیدگی به اتهام اشخاص حقیقی موضوع این ماده است و اتهام انتسابی به شخص حقوقی از شمول آن خارج است.
ثانیاً: با توجه به این که حکم مقرر در ماده 308 یادشده استثنائی بر اصل صلاحیت رسیدگی به جرائم در محل وقوع آن می‌باشد، باید در محدوده نص مورد توجه قرار گرفته و نسبت به قدر متیقن اعمال و اجرا شود.
2) با توجه به توضیحات مذکور در شق اول سوال و لحاظ آمره بودن قواعد مربوط به صلاحیت، وفق بند پ ماده‌ی 450 ناظر به بند پ ماده‌ی 434 از قانون آیین دادرسی کیفری 1392، عدم رعایت این قواعد، از موجبات نقض رأی است./