تاریخ نظریه: 1398/06/10
شماره نظریه: 7/98/267
شماره پرونده: 98-58-267 ع
استعلام:
با عنایت به اینکه بر اساس ماده واحده قانون کاهش ساعات کار بانوان شاغل دارای شرایط خاص مصوب 1395/6/2 مجلس شورای اسلامی ساعات کاری زنان سرپرست خانوار شاغل در دستگاه های اجرایی به میزان 36 ساعت در هفته با دریافت حقوق و مزایای کامل 44 ساعت تعیین گردیده است لذا خواهشمند است دستور فرمائید به منتظور اجرای صحیح قانون مذکور ضمن بیان معیارهای تشخیص زنان سرپرست خانوار در صورتی که دارا بودن فرزند از شروط ضروری استفاده از قانون مزبور می‌باشد شرایط سنی فرزند آنان را به این امور اعلام نمایند تا موجبات اقدامات قانونی فراهم گردد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با توجه به تعاریف ارائه شده در خصوص «خانوار» مندرج در ماده یک آیین نامه اجرایی ماده 39 قانون ثبت احوال کشور مصوب 1355 مبنی بر اینکه «خانوار تعداد افرادی هستند که تحت سرپرستی یک فرد، در محلی ساکن می‌باشند» و ماده 7 آیین‌نامه اجرایی قانون هدفمند کردن یارانه ها مصوب 1389 مبنی بر این که «خانوار از افرادی تشکیل می‌شود که بر اساس رابطه خویشاوندی درجه 1 با یکدیگر زندگی می کنند...» و نیز لحاظ حکم مقرر در ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 39 قانون ثبت احوال که مقرر می دارد: «سرپرست خانوار به پدر یا مادر یا ولی قانونی و به طور کلی به کسی اطلاق می‌شود که مسئولیت امور خانواده به عهده اوست»، زنانی سرپرست خانوار تلقی می‌شوند که مسئولیت اداره خانواده را عهده دار می‌باشند که ممکن است متشکل از سرپرست خانواده به علاوه هر کدام از همسر، فرزند، پدر، مادر، خواهر، برادر و نیز کودک یا نوجوان تحت سرپرستی باشد. احکام مقرر در ماده 9 آیین نامه اجرایی ماده 9 قانون هدفمند کردن یارانه ها مصوب 1389 و بند «ج» ماده 5 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب 1392 و تبصره 3 ماده یاد شده و بند «ب» ماده واحده قانون اصلاح ماده 9 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1375 موید این دیدگاه است.
ثانیاً، با توجه به این که داشتن فرزند شرط لازم برای تحقق عنوان سرپرست خانوار نمی‌باشد، پرسش مطرح شده در خصوص سن فرزند منتفی است.