تاریخ نظریه: 1398/12/24
شماره نظریه: 7/98/1971
شماره پرونده: ح1791-39-89
استعلام:
وفق تبصره ماده 109 قانون آیین دادرسی در امور مدنی چنانچه محکوم‌علیه نسبت به رأی بدوی دادخواست تجدیدنظرخواهی و هم‌زمان اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظرخواهی مطرح نماید ولی برای دادگاه محرز شود که طرح دعوی اعسار به منظور غرض ورزی یا تاخر در انجام تعهد باشد.
1- آیا معترض را می‌توان به تادیه سه برابر هزینه دادرسی به نفع دولت محکوم کرد؟
2- منظور از هزینه دادرسی، هزینه دعوی اعسار است یا هزینه دعوی تجدیدنظرخواهی.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، صرف محکوم شدن خواهان به بی‌حقی، دلیل بر واهی بودن دعوای وی نمی‌باشد و برابر تبصره ماده 109 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، چنانچه بر دادگاه محرز شود که منظور از اقامه دعوا تأخیر در انجام تعهد یا ایذاء طرف یا غرض‌ورزی بوده، دادگاه مکلف است در ضمن صدور حکم یا قرار، خواهان را به تأدیه سه برابر هزینه دادرسی به نفع دولت محکوم نماید.
ثانیاً، مقصود از «هزینه دادرسی» مندرج در ذیل تبصره ماده 109 فوق‌الاشعار، هزینه‌ای است که اقامه‌کننده دعوای واهی (اعم از بدوی یا تجدیدنظر) از پرداخت آن ادعای اعسار کرده است./