تاریخ نظریه: 1401/01/27
شماره نظریه: 7/1400/1724
شماره پرونده: 1400-168-1724 ک
استعلام:
1- چنانچه متهم در تحقیقات دادسرا حاضر شده و دفاع نماید و در نهایت قرار منع تعقیب درباره‌اش صادر شود بعد از صدور رأی دادگاه می‌تواند به عنوان معترض ثالث وفق رای وحدت رویه 818- 1400/10/7 اقامه دعوی کند؟
2- معترض ثالثی که مطابق رأی وحدت رویه 818 دادخواست به دادگاه تجدید نظر استان تقدیم کرده است در صورت استرداد دعوی می‌تواند مجددا طرح دعوی کند؟ (با لحاظ قسمت اخیر ماده 441 قانون آیین دادرسی مدنی)
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- پرسش مطرح شده مبهم است، چنانچه مقصود آن است که متهم صرفاً در دادسرا دفاعیات خود را مطرح کرده و این دفاعیات منتهی به صدور قرار منع تعقیب وی در دادسرا شده است اما حسب مورد متعاقب اعتراض شاکی و یا دادستان این قرار نقض و پرونده با قرار جلب به دادرسی در دادگاه مطرح و متهم در این مرحله دفاع نکرده است و رأی دائر بر محکومیت وی صادر شده است، صرف عدم دفاع وی در دادگاه موجب نمی‌گردد تا ذیل عنوان ثالث قرار گیرد و طریق احقاق حق وی در قانون پیش بینی شده است.
2- مقررات ماده 441 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379منصرف از فرض پرسش است و مقررات مربوط به اعتراض شخص ثالث در تبصره یک ماده 148 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با لحاظ رأی وحدت رویه شماره 818 مورخ 1400/10/7 و مواد 417، 418 و420 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 مطابق مقررات مربوط به تقدیم دادخواست ابتدایی (و نه مرحله پژوهشی (تجدید نظر) و فرجام می‌باشد؛ بنابراین در فرض سوال بر اساس شقوق مختلف (الف، ب و ج) ماده 107 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 رفتار می‌شود و لذا با توجه به عدم مقید بودن طرح دعوای اعتراض شخص ثالث به زمان معین، جز در مورد بند «ج» ماده 107 قانون اخیرالذکر که قرار سقوط دعوا صادر می‌شود، طرح دعوای مجدد از سوی شخص ثالث با رعایت ماده 422 این قانون فاقد منع قانونی است./