عنوان کیفری ازدواج بدون اذن پدر

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1380/11/10
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر تنکابن

موضوع

عنوان کیفری ازدواج بدون اذن پدر

پرسش

اگر دختری بدون اذن پدر (ولی قهری) ازدواج کند و عمل زناشویی انجام شود با فرض عدم سقوط اذن پدر آیا نکاح صحیح است یا باطل؟
در فرض بطلان آیا طرفین قابل تعقیب کیفری به اتهام رابطه نامشروع می‌باشند؟

نظر هیئت عالی

مستفاد از مواد 1041 و 1043 قانون مدنی و رأی وحدت رویه شماره 62/62 - 31/2/63 هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور و برابر فتاوی بعضی از مراجع محترم، عقد ازدواج دختر باکره بدون اذن پدر نافذ نیست و در صورت اقامه دعوا از طرف ولی، موضوع قابل رسیدگی و صدور حکم بر بطلان عقد است؛ لکن به ‌لحاظ این‌که قصد طرفین ازدواج بوده و سوء‌‌نیت خاص مجرمانه بر ارتکاب فعل حرام نداشته‌اند، در صورت مواقعه از جهت کیفری قابل تعقیب نیستند.

نظر اتفاقی

اذن پدر طبق ماده 1041 قانون مدنی و تبصره ذیل آن شرط است و در صورت عدم تنفیذ عقد ازدواج دختر باکره که بدون اذن پدر ازدواج کرده است باطل و زوجیت قبل آنان فاقد جنبه کیفری می‌باشد و زوجین قابل مجازات نیستند. همچنین در صورتی‌که پدر غایب باشد یا دختر هم‌کفو خودش را در صورت عدم رضایت پدر به دادگاه معرفی کند اذن پدر ساقط می‌شود و نیازی به اذن وی نیست. ماده 1043 قانون مدنی و نظرات فقهای امامیه از جمله حضرت امام (ره) و رأی شماره 1 وحدت رویه هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور که بر اساس نظر فقها صادر شده نیز موید شرطیت اذن پدر در ازدواج اول دختر باکره است مگر این‌که دختر در اثر ازدواج به عقد دائم یا منقطع یا نزدیکی به شبهه ازاله بکارت شده باشد.