تاریخ نظریه: 1396/05/03
شماره نظریه: 7/96/1013
شماره پرونده: 726-1/168-96
استعلام:
نظر به اینکه قانون مجازات استفاده کنندگان غیر مجاز از آب، برق، گاز، تلفن و فاضلاب در تاریخ 10/3/96 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده که به موجب آن ماده 660 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی 1375 تعزیرات حسب ماده 6 از قانون فوق نسخ صریح گردیده است و با توجه با اینکه در قانون مزبور علاوه بر جزای نقدی برای متهم الزام به پرداخت بهای خدمات مصرفی و جبران خسارت و سایر حقوق مربوطه مقرر گردیده است آیا مطالبه حقوق اخیر الذکر بهای خدمات مصرفی جبران خسارات و سایر حقوق مربوطه مستلزم تقدیم دادخواست و رعایت اصول و تشریفات آیین دادرسی می‌باشد یا اینکه دادگاه کیفری بدون رعایت آن اصول و بدون نیاز به تقدیم دادخواست مکلف به رسیدگی و اتخاذ تصمیم در خصوص این موارد می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
نظر به اینکه ضرر و زیان ناشی از جرم و صدور حکم به جبران آن، از حیث ماهیت، مجازات محسوب نمی‌شود و مطالبه آن عنوان دعوای حقوقی را دارد و با عنایت به قاعده کلی مذکور در ماده‌ی 15 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 که مطالبه‌ی ضرر و زیان ناشی از جرم را مستلزم رعایت تشریفات قانون آیین دادرسی در امور مدنی از جمله تقدیم دادخواست می‌داند، در فرض سوال صدور حکم به پرداخت بهای خدمات مصرفی و جبران خسارت و سایر حقوق مربوطه مذکور در ماده‌ی یک قانون مجازات استفاده کنندگان غیر مجاز از آب، برق، تلفن، فاضلاب و گاز مصوب 1396/3/10 نیز از این قاعده خارج نیست، رأی وحدت رویه شماره‌ی 582 مورخه‌ی 1371/12/2 در همین راستا است.