صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/10/28
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر لاهیجان
موضوع
لزوم رسیدگی به پرونده های عدم صلاحیت در دادسرای محل
پرسش
چنانچه رای دادگاه بخش، در دیوان عالی نقض گردیده و برای رسیدگی به دادگاه کیفری هم عرض در شهرستان ارسال شود، آیا دادگاه کیفری شهرستان می‌تواند پرونده را به دادسرا ارسال نماید تا با کیفرخواست به دادگاه ارسال شود یا اینکه بطور مستقیم باید رسیدگی و تصمیم اتخاذ نماید؟
نظر هیئت عالی
موضوع مورد سوال مبهم است زیرا فرض نقض رأی دادگاه بخش (کیفری 2 بخش) دردیوان عالی کشور فرض بعیدی است مگر اینکه پرونده ای مثل آدم ربایی قبل از لازم الاجرا شدن قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 در دادگاه بخش مطرح و ثبت شده باشد. چون دادگاه بخش طبق تبصره 3 ماده 296 قانون مرقوم مکلف است به رسیدگی خود ادامه دهد، در این فرض چنانچه رأی دادگاه مرقوم دردیوان عالی کشور نقض و به شعبه هم عرض و شعبه دیگر دادگاه بخش (کیفری 2) یا کیفری 2 شهرستان ارسال شود، نیازی به ارسال پرونده به دادسرا و صدور کیفرخواست نیست. تجربه انحلال دادگاه های عمومی و حاکمیت مقررات مشابه تبصره 3 ماده 296 در آن دادگاه ها و رویه دیوان عالی کشور در دادگاه ها در این زمینه موید این نظر است.
نظر اکثریت
با توجه به بند 4 ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری، ارسال پرونده به دادگاه هم عرض به معنای نادیده گرفتن قواعد آیین دادرسی نیست بنابراین با توجه به مواد 335 (موارد مجاز رسیدگی در دادگاه کیفری) و نیز ماده 340 قانون مذکور که رسیدگی مستقیم در دادگاه کیفری دو منحصر به جرایم با مجازات تعزیری درجه 7 و 8 می‌باشد، لذا در غیر این موارد و عدم وجود کیفرخواست، دادگاه کیفری پس از وصول پرونده جهت اظهار نظر در مورد موضوع، پرونده را به دادسرا ارسال می‌نماید تا در صورت صدور کیفرخواست، نسبت به ادامه رسیدگی اقدام نماید.
نظر اقلیت
نقض رأی در دیوان عالی کشور از موارد طرق فوق العاده رسیدگی و خلاف اصل (قطعیت آراء) می‌باشد بنابراین در خلاف اصل باید به قدر متقین اکتفا کرد، لذا ارجاع پرونده از سوی دادگاه کیفری به دادسرا در این مسئله، خارج از اختیارات دادگاه بوده و خروج از موضوعی است که دیوان عالی اجازه ورود در مسئله را داده است. بنابراین دادگاه کیفری باید مستقیما راجع به موضوع اظهار نظر نماید.