صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/09/19
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز
موضوع
تعدد اسباب در قتل عمدی و اطلاق عنوان مباشر به معاون جرم
پرسش
سارا و امیر به قصد کشتن سعید شب‌هنگام وارد آپارتمان وی می‌شوند، چاقویی را که امیر تهیه کرده بود، سارا با اطلاع امیر و با علم و آگاهی آن را به سم آغشته می‌کند و امیر آن را در قلب سعید فرو می‌کند. پزشکی قانونی علت مرگ را پارگی دریچه قلب و انتشار سم در خون اعلام می‌کند. با عنایت به مراتب توصیفی رفتار سارا مصداق مشارکت در قتل عمد می‌باشد یا معاونت در قتل عمدی و اگر مشارکت در قتل عمدی باشد وی مباشر است یا سبب؟
نظر هیات عالی
بنابر نظر اکثریت اعضای هیات عالی چون عنصر مادی قتل عمد به‌وسیله امیر انجام شده؛ نتیجتاً بزه قتل عمدی بالمباشره متوجه امیر است و سارا معاون در قتل عمدی محسوب می‌گردد.
نظر اکثریت
هرچند که حسب نظریه پزشکی قانونی انتشار سم در خون نیز علت مرگ بوده است و سارا چاقو را آغشته به سم نموده است؛ لیکن با توجه به اینکه امیر چاقو را از سارا گرفته و مستقیماً در قلب سعید فرو برده است؛ بنابراین سعید بین علت و معلول واسطه شده است و رابطه سببیت را قطع نموده است و بنابراین بین رفتار سارا و نتیجه حاصله رابطه سببیت موجود نمی‌باشد و از طرفی عملیات اجرایی قتل توسط امیر انجام یافته است و سارا نقشی در عملیات اجرایی نداشته است، لذا رفتار سارا در حد معاونت در قتل است.
نظر اقلیت
سارا عامدانه و به قصد قتل چاقو را آغشته به سم نموده و چون سم نیز حسب نظریه پزشکی قانونی علت مرگ بوده است؛ لذا به وجود آورنده سبب می‌باشد. از طرفی حسب ماده 526 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 جمع بین مباشر و سبب پذیرفته شده است (توضیحاً در قانون سابق در صورت جمع سبب و مباشر فقط مباشر مسئول بود، مگر اینکه سبب اقوی باشد؛ درحالی‌که در قانون جدید حسب ماده 526 هر دو ضامن می‌باشند). در این ماده قانون‌گذار عالمانه از عبارت تاثیر استفاده نموده است و از عبارت استناد استفاده ننموده است و این بدین معنی است که قانون‌گذار تاثیر رفتار هر یک از مباشر و سبب را در وقوع نتیجه موجب جنایت می‌داند و بنابراین با توجه به اینکه رفتار به وجود آورنده سبب نیز در قتل تاثیر داشته است، به عنوان سبب در قتل عمدی قابل مجازات می‌باشد.