صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/08/29
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رشت
موضوع
عدم تمکین زوجه به دلیل دایر نکردن جشن عروسی از سوی زوج
پرسش
زوجه در عقد دایم زوج است. مقرر شد مراسم عروسی گرفته شود یا توافق مکتوب یا شفاهی در این خصوص وجود ندارد اما از لحاظ عرفی، زوج می‌بایست مراسم عروسی (جشن عروسی) برپا کند. در صورتی‌که زوج به توافق نانوشته خود عمل ننماید، آیا زوجه مجاز به عدم تمکین است؟
اقدام زوجه برای عدم تمکین در صورت موارد مذکور توجیه داشته و قابل دفاع است یا خیر؟
نظر هیئت عالی
اگرچه زوج به اعتبار تعهد ناشی از شرط ضمن عقد نکاح یا عرف، ملزم به برگزاری جشن عروسی می‌باشد؛ لیکن تعهد مذکور ارتباطی به حق حبس زوجه ندارد و زوجه نمی‌تواند نقض عهد فوق را مبنای اعمال حق حبس خود قرار دهد؛ زیرا حق حبس طبق ماده 1085 قانون مدنی صرفاً در صورتی ایجاد می‌شود که مهریه پرداخت نشود.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه عرف یکی از منابع حقوق و قانون می‌باشد؛ بر اساس عرف حاکم در جامعه ایران پس از انعقاد عقد نکاح، زوج مکلف به اجرای مراسم عروسی می‌باشد که پس از اجرای این مراسم زندگی زناشویی مشترک شروع خواهد شد و با توجه به مدلول ماده 225 قانون مدنی متعارف بودن امری در عرف و عادت به طوری که عقد بدون تصریح هم منصرف آن باشد به منزله ذکر در عقد است لذا عدم ارائه توافق کتبی و انکار زوج از عدم توافق برای عروسی نمی‌توان الزام زوجه را به تمکین صادر نمود زیرا عرف حاکم دلالت بر توافق فی ما بین طرفین در این خصوص دارد چنانچه زوج مدعی باشد که برای شروع زندگی زناشویی توافق بر عدم اجرای مراسم عروسی شده است می‌بایست برای ادعای خویش دلیل ارائه نمود؛ لذا عدم اجرای مورد مذکور (مراسم عروسی) دلالت بر ناشزه بودن زوجه ندارد. البته چنانچه زوجه قبل از اجرای مراسم عروسی مبادرت به تمکین خاص نموده باشد نیز موجبی برای الزام وی به تمکین بنابه مراتب فوق نخواهد بود.
نظر اقلیت
پس از وقوع عقد نکاح دائم، زوجه در صورت دوشیزه نبودن مکلف به تمکین بوده و عدم برگزاری مراسم عروسی مانع تمکین نمی‌باشد چراکه مراسم عروسی تنها یک امر تشریفاتی است برای اعلام وقوع چنین واقعه‌ای و هرگز جزء مبانی اساسی عقد نکاح دائم نمی‌باشد تا در عدم تمکین تاثیر داشته باشد.