صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/04/15
برگزار شده توسط: استان اردبیل/
موضوع
نحوه اخذ تأمین در طلاق غیابی
پرسش
با توجه به این‌که احکام غیابی بدون ابلاغ واقعی با اخذ تأمین قابلیت اجرا دارد در خصوص طلاق غیابی (زمانی‌که خوانده مجهول‌‌المکان اعلام شده است) بدون ابلاغ واقعی آیا حکم صادره قابلیت اجرا دارد؟ اساساً تأمین در طلاق غیابی به چه نحو خواهد بود؟
نظر هیئت عالی
طلاق یک امر شرعی است و در موقع طلاق در درجه اول باید به موارد شرعی آن توجه شود و چون در اختیار زوج است و طبق ماده 1133 قانون مدنی هر زمان زوج بخواهد می‌تواند همسر خود را طلاق دهد و این‌که برای اجرای طلاق باید به دادگاه مراجعه شود برای حفظ حقوق زوجه و رعایت نظم در انجام طلاق است. در فرض سوال که حکم طلاق غیابی صادر شده حکم پس از ابلاغ قانونی قابل اجرا است. در نهایت اجرای احکام باید ابتدا حقوق واجبه زوجه را از مَهر و نفقه‌ی ایام عده عندالاقتضا و اجرت‌المثل یا نحله زمان زوجیت را از زوج اخذ و در حساب سپرده نگهداری کند و سپس دستور اجرا صادر شود. بند (الف) قانون تعیین مدت اعسار گواهی عدم امکان سازش مصوب سال 76 نیز موید این نظر است. زیرا پس از صدور گواهی عدم امکان سازش و ارائه آن توسط زوج به دفتر طلاق و اخطار دفترخانه به زوجه و عدم حضور مشارالیها قانونگذار اجازه داده طلاق انجام شود و این در حقیقت اجازه اجرای حکم غیابی طلاق است.
نظر اکثریت
تبصره 2 ذیل ماده 306 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال 1379 که بیان می‌دارد: «اجرای حکم غیابی منوط به معرفی ضامن معتبر یا اخذ تأمین متناسب از محکومٌ‌له خواهد بود مگر این‌که دادنامه یا اجراییه به محکوم‌ٌعلیه غایب ابلاغ واقعی شده و نامبرده در مهلت مقرر از تاریخ ابلاغ دادنامه واخواهی نکرده باشد» به صورت مطلق است. بنابراین، هم دعاوی مالی و هم دعاوی غیرمالی را شامل می‌شود و طلاق را نیز شامل می‌گردد.
نظر اقلیت
اخذ تأمین در اجرای احکام غیابی برای این است که اگر در اجرای حکم ضرری به محکوم‌ٌعلیه غایب وارد شد از آن محل جبران شود و تأمین در دعاوی مالی مطرح است. تبصره 2 ذیل ماده 306 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ریشه فقهی دارد و با وجود ماده 307 قانون آیین دادرسی مدنی تأمین منتفی است و در طلاق غیابی اصلاً اخذ تأمین برای اجرای حکم فایده عقلایی ندارد.