تاریخ نظریه: 1399/05/04
شماره نظریه: 7/99/161
شماره پرونده: 99-100-161ح
استعلام:
هیأت کارشناسی پنج نفره در جریان رسیدگی تعیین و پس از بررسی به شرح زیر اعلام نظر نمودند.
الف: چهار نفر متفعا یک نظر دادند
ب: یک نفر مستقلا نظر دیگری را اعلام داشته‌اند در مرحله بعدی قاضی محترم جانشین با این استدلال که چهار نفر ذکر شده تخصص لازم را در موضوع کارشناسی نداشته‌اند عزل و چهار نفر دیگر را انتخاب و هیأت پنج نفره را چهار نفر جدید به اضافه یک نفر از هیأت قبلی که اعلام نظر داشته‌اند تعیین کرده‌اند اکنون سوال این است که
با توجه به اینکه یکی از پنج نفر با عنایت به اینکه با هیأت قبلی اعلام نظر نمودند می‌توانند به عنوان عضو هیأت جدید انتخاب شوند و یا با توجه به نظر قبلی از موارد رد محسوب می‌گردد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرض سوال که دادگاه چهار نفر از کارشناسان را عزل و چهار نفر دیگر متخصص به علاوه بک نفر کارشناس قبلی به عنوان هیأت پنج نفره کارشناسی انتخاب نموده است، دو حالت را می‌توان پیش‌بینی کرد:
1- حالت نخست این است که معادل چهار نفر از کارشناسان پنج نفره، پیش از اظهار نظر دادگاه باشد. در این حالت انتخاب هیأت دیگری از کارشناسان از جمله کارشناس دادگاه قبلی فاقد اشکال بوده و از موارد رد نیست.
2- در حالت دوم و همان‌گونه که از استعلام استنباط می‌شود، چنانچه نظریه اکثریت کارشناسان به علت عدم تخصص آنان یا به هر علت دیگری مورد قبول دادگاه نباشد، دادگاه باید موضوع را به هیأت 7 نفره کارشناسان ارجاع کند و مجاز نیست هیچ یک از کارشناسان قبلی را به عنوان یکی از کارشناسان این هیأت انتخاب کند، زیرا مطابق قسمت آخر ماده 261 و ماده 258 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 و تبصره 2 ماده 18 قانون کارشناسان رسمی دادگستری مصوب 1381، همه کارشناسان قبلی از جمله کارشناس مذکور در استعلام که عزل نشده است، مردود خواهند بود.