تکلیف دادگاه نسبت به کیفرخواست اصداری به طور اشتباه توسط دادسرا در مقام رفع نقص در وقت رسیدگی به اعتراض

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/20
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر کامیاران

موضوع

تکلیف دادگاه نسبت به کیفرخواست اصداری به طور اشتباه توسط دادسرا در مقام رفع نقص در وقت رسیدگی به اعتراض

پرسش

چنانچه پس از صدور قرار منع تعقیب و اعتراض به این قرار از سوی شاکی، دادگاه بدون نقض قرار صادره تحقیقات مفصلی را از دادسرا بخواهد و دادسرا پس از انجام تحقیقات مد نظر دادگاه سهوا و بدون توجه به اینکه پرونده در مقام رفع نقص به دادسرا ارسال شده قرار جلب به دادرسی صادر و دادستان نیز سهوا و بدون توجه به موارد فوق، کیفرخواست صادر نماید و پرونده را به دادگاه ارسال کند تکلیف دادگاه و متعاقباً دادسرا چیست؟

نظر هیئت عالی

در فرض پرسش دادگاه ضمن اظهارنظر نسبت به اعتراض مطروحه نسبت به قرار منع تعقیب، چنانچه نظر بر تأیید قرار یاد شده داشته باشد، آن را تأیید و چنانچه نظر بر قرار جلب به دادرسی داشته باشد نسبت به نقض قرار منع تعقیب اقدام می‌نماید و در فرض تایید قرار، دادگاه بی اعتباری قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست صادره از سوی دادسرا را اعلام می کند و در صورت نظر دادگاه بر صدور قرار جلب به دادرسی، نیازی به اعلام بی اعتباری قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست دادسرا که به اشتباه صادر شده است، نمی‌باشد.

نظر اکثریت

مطابق ماده 275 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی در قانون مقرر داشته است: « هرگاه پرونده برای تکمیل تحقیقات به دادسرا اعاده شود، دادسرای مربوط با انجام تحقیقات مورد نظر دادگاه، بدون صدور قرار، مجدداً پرونده را به دادگاه ارسال می کند و اگر در تحقیقات مورد نظر دادگاه ابهامی بیابد، مراتب را برای رفع ابهام از دادگاه استعلام می کند.» دادسرا مکلف است صرفاً دستورات مد نظر دادگاه را انجام دهد و از آن جا که قرار منع تعقیب صادر شده و هنوز دارای اعتبار حقوقی می‌باشد و نقض نگردیده است لذا صدور قرار جلب به دادرسی و متعاقب آن صدور کیفرخواست اشتباه می‌باشد بنابراین دادگاه قرار جلب به دادرسی صادر شده را به جهت نادیده گرفتن اعتبار قرار منع تعقیب نقض می‌نماید و به هیچ عنوان موجبی برای اعاده پرونده به دادسرا جهت عدول از کیفرخواست نمی‌باشد چراکه کیفرخواست ماهیت حقوقی علی حده ندارد و صرفاً یک ادعانامه می‌باشد که مبنای صدور آن قرار جلب به دادرسی می‌باشد و پس از نقض قرار جلب به دادرسی، کیفرخواست خود به خود بی اعتبار می‌شود اما پس از نقض قرار جلب به دادرسی چنانچه دادگاه نظر قرار جلب به دادرسی داشته باشد مستند به مقررات ماده 274 قانون مارالذکر که چنین مقرر داشته است که «... قرار جلب به دادرسی صادر می کند. … » و اگر نظر بر قرار منع تعقیب داشته باشد قرار منع تعقیب صادر شده را تایید می‌نماید.

نظر اقلیت

با توجه به اینکه کیفرخواست صادر شده است هر چند که اشتباه باشد دادگاه باید در خصوص آن تعیین تکلیف نماید و دادگاه مکلف است در خصوص آن اظهار نظر کند اگر نظر بر بی‌اعتباری آن دارد باید نسبت به بی اعتبار کردن آن اقدام نماید به عبارتی دادگاه در مقابل عمل انجام شده قرار گرفته است و با وحدت ملاک از تبصره ماده 279 ماده 341 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی باید در خصوص کیفرخواست صادره اظهار نظر نماید.

نظر ابرازی

1. مستند به تبصره ماده 271 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی قبل از ارسال پرونده به دادگاه دادستان می‌تواند از کیفرخواست صادره خودداری کند ملازمه عدول از کیفرخواست مخالفت با قرار جلب دادرسی می‌باشد و اگر بعد از ارسال به دادگاه باشد دادستان باید موارد اشتباه را به دادگاه اعلام نماید.
2. بعد از ارسال پرونده به دادگاه با توجه به تبصره ماده 279 قانون اخیرالذکر دادستان فقط می‌تواند موارد اشتباه را به دادگاه اعلام نماید متعاقباً دادگاه مجوزی برای برگرداندن پرونده به دادسرا جهت عدول از کیفرخواست توسط دادستان ندارد لذا دادگاه باید در خصوص کیفرخواست نفیاً یا اثباتاً اظهارنظر نماید.
3. دادگاه اگر نظر به جلب دادرسی داشته باشد نیازی به عودت پرونده به دادسرا ندارد و صرفاً یک تذکر به دادسرا می دهد و خود دادگاه مبادرت به رسیدگی می‌نماید. هر تصمیم خلاف این نقض صریح مقررات مواد 275 و 276 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی می‌باشد.