جایگاه حقوقی ارزهای دیجیتالی در نظام حقوقی ایران

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/08/02
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر اراک

موضوع

جایگاه حقوقی ارزهای دیجیتالی در نظام حقوقی ایران

پرسش

جایگاه حقوقی ارزهای دیجیتال در نظام حقوقی کشور جمهوری اسلامی ایران چیست و قوانین یا مقررات مرتبط با آن کدامند؟

نظر هیئت عالی

نظریه شماره 7/98/565 مورخ 98/10/4 اداره کل حقوقی مورد تایید است.
پول یا ارز دیجیتالی که به صورت الکترونیکی توزیع و قابل استفاده می‌باشد مانند بیت کوین طبق بند « پ» ماده یک قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 واصلاحات بعدی پول رایج خازجی و به تبع آن ارز مورد حمایت این قانون به شمار نمی رود و با لحاظ تصویب نامه مورخ 1398/5/9 هیات وزیران خرید و فروش آن و همچنین نگهداری خرید و فروش و وارد کردن دستگاه استخراج بیت کوین در مقررات کیفری عنوان مجرمانه ندارد مگر اینکه دستگاه استخراج بیت کوین در فهرست کالاهای تحت مقررات گمرکی مطرح و وارد کردن آن منطبق با کالاهای موضوع قاچاق شود یا عملکرد دستگاه های استخراج بیت کوین مشمول عنوان های دیگر مانند خرابکاری موضوع ماده 687 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 یا قانون مجازات استفاده کنندگان از آب برق تلفن فاضلاب و گاز مصوب 1396 شود

نظر اکثریت

استخراج ارزهای دیجیتال و خرید و فروش آنها جرم انگاری نشده است و صرفا دستگاه های تولید کننده ارزهای دیجیتال(ماینر) بعنوان کالای مجاز مشروط محسوب می‌شود و در صورت مجوز ورود نداشتن رسیدگی به آنها در صلاحیت تعزیرات خواهد بود و نیز در صورتیکه بدون مجوز از برق صنعتی استفاده شود قانون مجازات استفاده کنندگان غیر مجاز آب، برق و... شامل آنها خواهد شد.
استدلال:
- تعریف ارز در بند پ ماده 1 قانن قاچاق کالا و ارز شامل ارزهای رایج است و ارزهای مذکور، ارز رایج محسوب نمی شوند.
- آیین نامه ابلاغی هیئت دولت در سال 98 در خصوص استخراج ارزهای دیجیتال صرفاً در خصوص اخذ مجوز تاکید کرده و جرم انگاری انجام نشده است.(مصوب 1398/05/06)
- رویه قضایی موجود در کشور که ارزهای دیجیتال را مشمول تعریف ارز بند پ ماده 1 قانون قاچاق کالا و ارز نمی داند.

نظر ابرازی

استخراج و خرید و فروش ارزهای دیجیتال جرم انگاری شده است.
استدلال:
- تعریف ارز در بند پ ماده 1 قانون قاچاق کالا و ارز شامل ارزهای دیجیتال هم می‌شود.
- با توجه به اینکه ارزهای دیجیتال هم ارز محسوب می‌شوند و شامل قانون قاچاق کالا و ارز می‌شود لذا قوانین مرتبط دیگر مثل قانون مجازات اخلال گران در نظام اقتصادی و قانون راجع به واگذاری معاملات ارزی نیز شامل ارزهای دیجیتال خواهد بود.