تاریخ نظریه: 1398/03/05
شماره نظریه: 7/98/71
شماره پرونده: 98-186/1-71 ک
استعلام:
تبصره 3 ماده 19 در مواردی که مجازات ها متعدد است ملاک تعیین مجازات را مشخص نموده است و در پایان مقرر می‌دارد اگر مجازات با هیچ یک از بندهای هشت گانه مطابقت نداشته باشد مجازات درجه 7 محسوب می‌شود سوال این است در مواردی که مجازات صرفا جزای نقدی است آیا مجازات مذکور با یکی از درجات قابل تطبیق است به طور نمونه اگر مجازات صرفا تا هشتاد میلیون ریال جزای نقدی باشد آیا با درجه 6 مطابقت دارد یا جزای نقدی به تنهایی در هر شرایطی درجه 7 محسوب می‌شود چنانچه جزای نقدی از درجه 7 و 8 یا درجه 4 باشد و به موجب ماده 28 قانون مجازات اسلامی بر اساس نرخ تورم به پیشنهاد وزیر دادگستری و تصویب هیات دولت افزایش یابد آیا در جه مجازات نیز تغییر می یابد و به تبع آن حقوق متهم در درجات مذکور یا صلاحیت محاکم به علت افزایش جزای نقدی تغییر می‌یابد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
معیار و ملاک تعیین درجه جرم، مجازات قانونی جرم است که با توجه به ماده 19 قانون مجازات اسلامی 1392 و تبصره های آن مشخص می‌گردد؛ درجه مجازات جزای نقدی نیز با توجه به میزان آن در درجات هشتگانه ماده مذکور پیش بینی و اعلام شده است و چنانچه مجازات جرمی صرفاً جزای نقدی است، با توجه به میزان آن و انطباق با ماده 19 قانون مزبور و تبصره های آن، درجه جرم مشخص می‌گردد. بنابراین در فرض سوال که مجازت جرم صرفاً جزای نقدی تا هشتاد میلیون ریال است، جرم درجه 6 محسوب می‌شود و در صورت تعدیل میزان جزای نقدی از سوی هیأت وزیران بر اساس ماده 28 قانون صدرالذکر و افزایش میزان جزای نقدی، همان مبلغ افزایش یافته در جرائم ارتکابی بعد از تاریخ تعدیل با توجه به ماده 19 قانون مزبور و تبصره‌های آن، ملاک تعیین درجه جرم و تشخیص مرجع صالح برای رسیدگی به موضوع است (ملاک میزان جزای نقدی حاکم در زمان وقوع جرم).