تاریخ نظریه: 1396/10/05
شماره نظریه: 7/96/2370
شماره پرونده: 1770-93-96
استعلام:
چنانچه دادخواست تجدید نظرخواهی خارج از مهلت مقرر 20 روزه اما توأم با اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدید نظرخواهی تقدیم گردد و تجدید نظرخواه در دادخواست مذکور هیچگونه اظهاری در خصوص عدم اطلاع از مفاد رأی و یا عذر موجه به عمل نیاورد سوال:
اولاً: چنانچه محکوم له درخواست صدور اجرائیه نسبت به آن دادنامه را داشته باشد آیا رأی مزبور واجد وصف قطعیت می‌باشد و قابلیت صدور اجرائیه را دارد یا خیر؟
ثانیاً: چنانچه رأی مزبور به لحاظ تجدید نظرخواهی خارج از مهلت مقررقطعی باشد آیا دادگاه باید بدواً نسبت به اعسار از پراخت هزینه دادرسی تجدید نظر رسیدگی و رأی مقتضی صادر کند و بعداً از تعیین تکلیف قطعی در خصوص اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باید در خصوص اصل موضوع دادخواست تجدید نظرخواهی اتخاذ تصمیم کند و به لحاظ خارج از مهلت بودن آن قرار رد دادخواست تجدید نظرخواهی را صادر کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
رأی صادره به محض انقضای مهلت تجدیدنظرخواهی قطعی و لازم الاجرا می‌شود و تشخیص انقضای مهلت تجدیدنظرخواهی بر عهده دادگاه بدوی است. بنابراین، هرگاه به نظر این دادگاه دادخواست تجدیدنظرخواهی خارج از مهلت تقدیم شده باشد به درخواست ذی‌نفع، اجرای رأی برابر مقررات پس از صدور قرار رد دادخواست وفق تبصره 2 ماده 339 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، تکلیف این دادگاه است و عدم قطعیت این قرار مانع اجرای رأی نیست. بنابراین در فرض سوال، چون اظهار نظر دادگاه راجع به داخل یا خارج از مهلت بودن دادخواست تجدیدنظر خواهی موثر در اجرا یا عدم اجرای رأی است، این امر مقدم بر رسیدگی به دعوای اعسار از پرداخت هزینه تجدیدنظر خواهی است.