صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/10/08
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر آزاد شهر
موضوع
دریافت دیه ناشی از تصادف غیر عمدی در فرض ایراد جنایت توسط وارث
پرسش
پدری در حال رانندگی به همراه فرزندش با ماشین دچار واژگونی میشود و پسرش که سرنشین ماشین بود در اثر این واژگونی فوت میشود و پسر فوت شده وی یک خواهر ابی دارد که جز طبقه دوم ارث محسوب میشود و تا زمانی که پدر وجود داشته باشد نوبت به ارث طبقات بعدی نمی‌رسد و قتل غیر عمدی هم مانع ارث بردن پدر نیست و پدر می‌تواند ارث ببرد و در این فرض سوال نیز پدر مقصر و متهم به تصادف منجر به قتل می‌باشد و از طرف دیگر ولی دم محسوب میگردد حال دیه را باید چه کسی دریافت کند؟
نظر هیئت عالی
با عنایت به ماده 451 قانون مجازات اسلامی پدر از دیه ارث نمی‌برد و شکایت را باید خواهر ابی مطرح کند تا دیه را ارث ببرد ولی در خصوص سایر اموال تنها ورثه پدر است.
نظر اکثریت
با عنایت به ماده 451 قانون مجازات اسلامی پدر از دیه ارث نمی‌برد و شکایت را باید خواهر ابی مطرح کند تا دیه را ارث ببرد ولی در خصوص سایر اموال تنها ورثه پدر است و پدر از دیه ارث نمی‌برد و دیه فقط سهم خواهر ابی است و از بابت جنبه عمومی نیز پدر محکوم میشود. ماهیت دیه ماترک نیست گرچه جز ماترک محسوب میگردد و دیه زمانی مستقر میشود که مقتول وجود داشته باشد و زمانی که مقتولی وجود ندارد دیه بی معنا است. ماترک آن چیزی است که فرد در زمان حیات داشته و با فوت آن را ترک کرده و از دست داده در حالی که دیه سبب اشتغال ذمه جانی پس از ایراد جنایت است و بدیهی می‌باشد که دیه متوقف بر فوت است لذا دیه ارتباطی با ماترک ندارد و منافاتی هم ندارد که دیه را یک شخص ببرد و ماترک را شخص دیگر در گواهی انحصار وراثت باید عنوان گردد که چون دیه حاجب دارد به ورثه اول یعنی پدر نمی رسد و به سایر طبقات می‌رسد.
نظر اقلیت
این که دیه جزء ماترک محسوب میشود، هم، عقیده فقها است و هم مستنبط از مواد قانونی از جمله ماده 352 و نیز تبصره 452 قانون مجازات اسلامی 1392 لذا با عنایت به اینکه اکثر فقها دیه را جز ماترک محسوب کردند و نمی‌شود که دیه را یک شخص ببرد ولی ماترک را شخص دیگر و همچنین نمی‌شود در خصوص شخص واحد دو گواهی انحصار وراثت صادر شود بنابراین باید خواهر ابی را شاکی تلقی کنیم و همه ماترک به او برسد.