صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/07/10
برگزار شده توسط: استان خراسان شمالی/ شهر شیروان
موضوع
حرمت ابدی در ازدواج دائم یا موقت با زن شوهردار
پرسش
ازدواج دائم یا موقت با زن شوهردار با علم به زوجیت و حرمت نکاح و عدم آگاهی از آن در صورت تحقق نکاح، باطل و باعث حرمت ابدی است؛ آیا اگر عقد در زمان علقه زوجیت یا عده انجام گرفته ولکن دخول بعد از انقضای آن باشد، باعث حرمت ابدی می‌شود یا نه؟
نظر هیئت عالی
اگر مواد 1050 و1051 قانون مدنی را مورد مداقه قرار دهیم پاسخ سوال روشن است. با این توضیح که:
اگر مردی در صورت وجود علقه زوجیت یا با زنی که در عده است ازدواج کند سه حالت پیش می‌آید:
1- مرد عالم به عده و حرمت نکاح باشد عقد باطل و زن حرام موبد است.
2- مرد از روی جهل به عده و حرمت نکاح و یا به یکی از این دو امر ازدواج می‌کند و نزدیکی هم واقع شده باشد؛ باز عقد باطل و زن حرام موبد است.
3- در صورت جهل به عده و حرمت نکاح عقد واقع شود ولی نزدیکی واقع نشده باشد، عقد باطل ولی حرمت ابدی حاصل نمی‌شود.
اما پاسخ سوال، عقد در زمان علقه زوجیت یا عده انجام گرفته لیکن دخول بعد از انقضا باشد نظر به این‌که عقد در زمانی واقع شده که زن در علقه زوجیت و یا در عده می‌باشد چون زن برای نکاح منع شرعی و قانونی دارد، عقد باطل است؛ ولی حرمت ابدی حاصل نمی‌شود.
نظر اکثریت
اطلاق مواد 1050، 1051 قانون مدنی و نیز احتیاط در امر ازدواج که به نظر شارع مقدس از مقام خاصی برخوردار است، اقتضا می‌کند تا عقد مزبور باطل باشد.
نظر اقلیت
مستفاد از مواد مزبور این است که هر دو در زمان وجود علقه زوجیت یا عده باشد ولکن چون دخول بعد از انقضا عده یا زمان علقه زوجیت است باعث حرمت ابدی نمی‌شود.