صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/07/04
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر محمدیه
موضوع
رسیدگی به دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در وقت فوق العاده
پرسش
آیا دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را می توان در وقت فوق العاده بدون تشکیل جلسه، رسیدگی نمود یا خیر؟
نظر هیئت عالی
رسیدگی به دعوای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در وقت فوق العاده و بدون تعیین وقت مقرر و تشکیل جلسه رسیدگی امکانپذیر نیست؛ چه قانونگذار در ماده 507 ق.آ.د.م به لزوم تعیین وقت رسیدگی در امور مدنی تاکید و تصریح نموده که رعایت اصل تناظر در دادرسی های مدنی اقتضای تعیین وقت دادرسی و تشکیل جلسه را دارد.
نظر اکثریت
رسیدگی به دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در وقت فوق العاده و بدون تشکیل جلسه رسیدگی امکان پذیر نمی‌باشد.
زیرا در ماده 507 قانون آین دادرسی مدنی، صراحتاً مقنن به لزوم تعیین وقت دادرسی اشاره نموده است، لذا اجتهاد در مقابل نص پذیرفته نیست.
نظر اقلیت
اینگونه نیست که دادگاه در رسیدگی به دعوای اعسار از هزینه دادرسی مکلف به تعیین وقت دادرسی و دعوت طرفین باشد بلکه در صورتی که بنا به تشخیص قاضی دادگاه صالح، تشکیل جلسه رسیدگی لازم باشد، پرونده در وقت رسیدگی قرار می‌گیرد.
1.آنچه که از ماده 507 قانون آئین دادرسی مدنی به دست می آید آن است که دادگاه در صورتی برای رسیدگی به ادعای اعسار از هزینه دادرسی وقت تعیین خواهد کرد که حضور شهود را برای ادعای شهادت لازم بداند و در فرضی که دلیل اعسار، گواهی گواهان نباشد و یا در صورت استناد به گواهی گواهان، دادگاه استشهادیه پیوست دادخواست را کافی بداند نیازی به تعیین وقت رسیدگی نخواهد بود؛ این مطالب از جمع مواد 506 و 507 ق.آ. د.م به دست می آید.
2- در قوانین سابق خوانده دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مدعی العموم بوده است.
3- رسیدگی به دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در وقت فوق العاده و بدون تشکیل جلسه رسیدگی موجب جلوگیری از اطاله دادرسی می‌باشد.
4- با عنایت به انتهای ماده 507 قانون آیین دادرسی مدنی که اعلام داشته که رای اعسار در هر صورت صورت حضوری است؛ (چه خوانده حضور یابد یا حضور نیابد) قرینه به امکان تشکیل جلسه در وقت فوق العاده می‌باشد.
5- دکترین حقوقی نظیر دکتر مهاجرانی نیز بیشتر موید این مطلب است.