تاریخ نظریه: 1399/02/06
شماره نظریه: 7/98/1706
شماره پرونده: 98-186-1706 ک
استعلام:
در صورتی که متهم با خوراندن یا استنشاق بویاندن مواد بی هوش کننده یا مواد زوال کننده عقل برای مدت کوتاهی سبب بی هوشی یا زوال عقل مجنی علیه یا مال باخته شده و بعد از بی هوشی یا زایل شدن عقل مجنی علیه اموال او را به سرقت ببرد آیا این سرقت، سرقت مقرون به آزار و موضوع ماده 652 قانون تعزیرات و مجازات های بازدارنده می‌باشد یا سرقت مقرون به آزار نبود و مشمول مواد دیگر قانون مذکور می‌باشد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با توجه به فقدان تعریف قانونی- فقهی از اصطلاح «آزار» موضوع ماده 652 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 و این‌که آزار یک مفهوم عرفی و موضوعی محسوب می‌شود، بنابراین در هر پرونده، دادگاه با عنایت به اوضاع و احوال قضیه باید آن را احراز کند.
ثانیاً، فرض سوال (خوراندن دارو یا ماده‌ای که موجب بی‌هوشی یا زوال عقل موقت صاحب مال شود) از مصادیق جنایت بر منافع (مواد 676 و 680 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392) است و لذا همان‌گونه که جنایت بر اعضا می‌تواند «آزار» تلقی شود، جنایت بر منافع نیز که قسیم اعضا است، می‌تواند مصداق آزار باشد.
بنابراین با توجه به اطلاق واژه «آزار» در ماده 652 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، منظور از آزار در این ماده، هرگونه صدمه بدنی و روحی است که موجب سلب یا تقلیل مقاومت فرد آزاردیده شده و به منظور انجام سرقت اعمال شود و خوراندن مواد یا زدن اسپری بی-هوش‌‌کننده که برای مدتی موجب بی‌هوشی می‌شود، می‌تواند از مصادیق آزار مذکور در ماده 652 و حتی فرد اجلای آن باشد./ت