صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/03/23
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
بررسی امکان واخواهی خارج از مهلت بعد از ابلاغ قانونی الکترونیکی (در حد ارسال به سامانه)
پرسش
پرونده‌ای با موضوع واخواهی مطرح می‌گردد و ملاحظه می‌شود خوانده برای حضور در اولین جلسه دادگاه از طریق ابلاغ الکترونیک قانونی (در حد ارسال به سامانه) مورد ابلاغ واقع شده است و اوراق پرونده نیز حکایت از آن دارد که بر همین اساس پرونده منتهی به صدور رأی غیابی شده است و همچنین حکم صادره نیز مشمول ابلاغ قانونی الکترونیکی (در حد ارسال به سامانه) گردیده است و در اینجا دو سوال مطرح است؛
الف- چنانچه خوانده ابلاغیه حضور خود در وقت رسیدگی را بعد از تاریخ برگزاری جلسه اول رویت نموده باشد؛ آیا حق واخواهی خارج از فرجه را حسب تبصره یک ماده 306 قانون آئین دادرسی مدنی دارد؟
ب- چنانچه واخواه ابلاغ رأی غیابی که در حد ارسال به سامانه بوده است را بعد از فرجه سپری شده قانونی مربوط به اعتراض رویت نموده باشد (در واقع بعد از فرجه اعتراض به رویت مخاطب رسیده باشد)؛ آیا حق واخواهی خارج از فرجه موضوع تبصره یک ماده 306 قانون آئین دادرسی مدنی را دارد؟
نظر هیئت عالی
با توجه به اینکه طبق ماده 13 آئین‌نامه نحوه استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی در اجرای مواد 175 و 176 قانون آئین دادرسی کیفری، صرف وصول الکترونیکی اوراق قضایی به حساب کاربری مخاطب در سامانه ابلاغ، ابلاغ محسوب می‌شود؛ لذا رویت اوراق قضایی در سامانه ابلاغ، با ثبت زمان و سایر جزئیات و ذخیره آن در سامانه، کلیه آثار ابلاغ واقعی بر آن مترتب شده و طبق تبصره 1 ماده مرقوم، مخاطب در صورتی می‌تواند اظهار بی‌اطلاعی کند که ثابت نماید به لحاظ عدم دسترسی یا نقص در سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی، از مفاد ابلاغیه مطلع نشده است. بنا به مراتب مرقوم، چنانچه رأی غیابی از طریق سامانه یاد شده ابلاغ قانونی شده و به رویت محکوم‌علیه نرسیده باشد و پس از انقضای مهلت، اقدام به واخواهی نماید، ابتدا باید طبق تبصره 1 ماده 13 آئین‌نامه، عذر موجه خود را در بی اطلاعی از مفاد ابلاغ و... به اثبات برساند.
نظر اتفاقی
پاسخ سوال اول: برای احراز غیابی بودن رأی به صراحت ماده 303 قانون آئین دادرسی مدنی وجود یکی از سه فرض لازم است 1- حاضر نشدن خوانده، وکیل یا قائم‌مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ‌یک از جلسات دادگاه 2- عدم ارائه دفاعیه کتبی 3- اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد؛ بنابراین صرف رویت ابلاغیه بعد از برگزاری جلسه اولیه دادگاه به لحاظ اینکه در جلسه حضور نداشته و دفاعی به عمل نیاورده است، حکم غیابی را تبدیل به حکم حضوری نمی‌کند.
در مورد سوال دوم؛ نیز طبق مفاد ماده 13 آئین‌نامه نحوه استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی (وصول الکترونیکی اوراق قضائی به حساب کاربری مخاطب در سامانه ابلاغ، ابلاغ محسوب می‌شود) و این ابلاغ قانونی می‌باشد و به استناد تبصره یک ماده 306 قانون آئین دادرسی مدنی در خارج از فرجه قانونی (که مبدأ آن وصول به حساب کاربری است) می‌تواند دادخواست واخواهی تقدیم کند؛ اما دادگاه به هنگام بررسی ادعای عدم اطلاع از مفاد رأی می‌تواند رویت وی را اطلاع محسوب کند و این اطلاع به منزله ابلاغ واقعی تلقی شود و اگر پس از انقضای مهلت‌های ذکر شده در صدر ماده 306 از تاریخ اطلاع دادخواست تقدیم نموده باشد به استناد ذیل تبصره قرار رد دادخواست صادر نماید.