صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/08
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر خمین
موضوع
دادگاه صالح رسیدگی به دعاوی علیه قیم
پرسش
خانمی ساکن شهرستان خمین است و همسرش فوت نموده و دادخواست مطالبه مهریه به طرفیت فرزند 5 ساله‌اش و ولی او (پدربزرگش) تقدیم دادگاه خمین نموده است. فرزند صغیر ساکن خمین و ولی او هم بعنوان اصیل و هم بعنوان ولی صغیر طرف دعوی مقیم قم است محل انعقاد عقد نکاح نیز قم است. آیا دادگاه خمین صلاحیت رسیدگی دارد؟
نظر هیئت عالی
با توجه به رای وحدت رویه شماره 705- 1386/8/1 هیات عمومی دیوان عالی کشور، خواهان مخیر است دعوی مطالبه مهریه را به عنوان دین بر زوج متوفی به طرفیت وراث در محل انعقاد عقد نکاح یا محل اجرای آن (خمین که محل اقامت زوجه نیز می‌باشد) اقامه نماید؛ بنابراین دعوای مطالبه مهریه از ماترک زوج از لحاظ قواعد عمومی صلاحیت، مشمول مقررات ماده 13 قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد.
نظر اکثریت
با عنایت به ماده 11 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال 1379 هجری شمسی و ماده 1006 قانون مدنی که مقرر داشته (اقامتگاه صغیر و محجور همان اقامتگاه ولی یا قیم آنهاست) لذا دادگاه صالح در فرض سوال محل اقامت ولی می‌باشد.
نظر اقلیت
نظر اقلیت اول: مطالبه مهریه از ترکه متوفی مادامی‌که بین وراث مورد تقسیم قرار نگرفته باشد دعوی راجع به ترکه محسوب بوده و حسب ماده 20 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال 1379 هجری شمسی رسیدگی به آن قطع نظر از محل وقوع عقد نکاح یا محل اقامت خواندگان در صلاحیت دادگاهی خواهد بود که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران در آن محل بوده است.
نظر اقلیت دوم: دعوی مطالبه مهریه با عنایت به اینکه از جمله دعاوی بین زوجین محسوب می‌گردد لذا به موجب ماده 12 قانون حمایت سال 1391 در دعاوی و امور خانوادگی مربوط به زوجین زوجه می‌تواند در دادگاه محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوی نماید مگر در موردی که خواسته مطالبه مهریه غیر منقول باشد) که در فرض سوال اگر مهریه غیرمنقول باشد زوجه مختار است دعوی را در محل اقامت خوانده یا سکونت خود طرح نماید.